Bilal Huseynov 
Memecoinlerin de içinde olduğu kripto para endüstrisi artık 10 yılı aşkın süredir hayatımızın bir parçasına dönüşmüştür. Bizler ise onları bir araç olarak kullanmaktayız. Verilerimizi saklamak, varlık satın almak, borç almak, günlük ihtiyaçlarımızı gidermek ve s. gibi konularda onların yardımını almaktayız. Bunların arasından en yaygın olanı tabii ki, varlıkların satınalımıdır.
Bu endüstriye dahil olan belli bir çoğunluk da mevcut ki, yüksek ve hızlı kazanç elde etmeğe daha çok önem vermekteler. İşte bu günkü yazımızın konusu olan memecoinler bu gibi yatırımcıların asıl hedeflerinden biridir.
Memecoinler Nedir?
Memecoinler bir meme’den ilham alınarak oluşturulan tokenlardır. Meme’ler çoğunlukla Twitter, Facebook, Reddit gibi kripto topluluğunun aktif olduğu platformlarda yaygınlaştırılan internet şakasıdır. Bu zamana kadar tüm memecoinler hepsi başka blokzinciri ağlarına ait oldu. Bu yüzden onlar sadece bir token. En yaygın memecoinler ETH ve SOL ağı üzerinde çıkarılmaktadır.
Örneğin Shiba Inu ERC-20 standartına sahip Ethereum ağı üzerinde çalışan bir tokendir. Yani şuanda kendi ağına sahip değildir. Fakat bu sonsuza kadar böyle kalacak anlamına da gelmez. Çünkü tokenlar kendi blokzinciri ağını kurduktan sonra yaşamını o ağın “coin”i olarak devam ettirecektir.
Şuana kadar CoinMarketCap verilerine göre 300den fazla şaka tokenı oluşturularak piyasaya salındı. Fakat bu sayı 300ün çok üzerinde. Bunun nedeni ise insanlar tarafından bilinmeyen ve ticaret hacmi 0 olan şaka tokenlerin de mevcut olmasıdır. Ayrıca teknik olarak orta seviyede bir kodlama bilgisine sahip insan bile tek başına 100’lerce şaka tokenı basa bilir.
Bunun DEX’lerdeki likidite havuzlarına eklenmesi sayesinde ticarete açık hale getiriliyor. Havuz oluşturmanın ise maliyeti gas ücretleri dahil çok düşüktür.
Bu yüzden şaka tokenlarına yatırım yapıldığı takdirde bu gibi durumlar göz önünde bulundurulmalıdır. Çünkü şaka tokenları özellikle yüksek arza ve düşük fiyatlara sahip olduğundan dolayı topluluk ve balinalar tarafından kolayca haraket etdirile bilir. Haber ve para sayesinde bu tokenlar ciddi yükselişler yaşaya bilir. Öte yandan aynı şekilde çok daha şiddetli düşüşlere de maruz kala, hatta piyasalardan siline bilir.
En popüler memecoinler Dogecoin, Shiba Inu, Babydoge Coin, Dogelon Mars isimlerine sahip tokenlardır. Ayrıca piyasada mevcut olan memecoinleri izlemek için Coin Market Cap’de “Memes” kategorisini izleye bilirsiniz.
Yani bu varlıklar olağanüstü bir biçimde volatildir. Volatililesi yüksek olan varlıklardan ise ola bildiğince uzak durmak yatırımları koruma açısından iyi bir yöntem ola bilir. Yazının sonlarına doğru şaka tokenlerına yatırım yapılırken dikkat edilmesi gereken noktalardan da bahsedeceğiz.
Memecoinler Nasıl Popülerleşti?
Başlangıçtada söylenildiği gibi memelerin en çok yaygınlaştığı platformlardan biri de Redditdir. Genelde bu meme ve onlardan ilham alan memecoinler bu ve benzeri platformlarda aslında bu tokenların yükselişine neden olurlar.
Aslında her şey GameStop ve AMC Entertainment isimli iki şirketin kendi hisselerinin Reddit topluluğu ve onun meme’leri sayesinde 100 kat yükseliş yapması destanından sonra oldu. Bu olaydan sonra meme’lerin kripto endüstrisine girişi başladı.
Bu köpek ırklarından (Inu bir köpek ırkıdır) esinlenerek oluşturulan coinlerin popülerleşmesindeki nedenlerden biri ise Elon Muskın da köpeğinin aynı ırka sahip olmasıdır. Twitteri satın aldıktan sonra kendi hesabından yaptığı “Yeni Twitter CEOsu” paylaşımındaki fotoğrata yer alan köpek de bu ırka aittir.
The new CEO of Twitter is amazing pic.twitter.com/yBqWFUDIQH
— Elon Musk (@elonmusk) February 15, 2023
Dikkatinizi çeke bilir: Elon Musk, Dogecoin Davası İle İlgili Talepte Bulundu
Memecoinler Neden Yükselir?
İlk memecoin Dogecoin’dir. Dogecoin 2013 yılında piyasaya sürüldüğünden bu yana sınırsız bir arza sahip olmuştur. GameStop ve AMC memeleri Dogecoin için de yapıldı. Dogecoin bu trendi yakalayarak yükselişe geçti. 2021 yılının başlarında Elon Musk tarafından verilen destekler sayesinde de coin 8000% civarında pump’lanarak yükseliş yaşadı.
Ardından Shiba Inu Dogecoin rallisinden faydalanan bir diğer token oldu. Dogecoin FOMOsuna kapılan yatırımcılar Shiba Inu sayesinde bu yükseliş kendi nasibini almak istemişti. Bu olayların başladığı 2021 yılı artık kripto endüstrisi için “köpek” yılı ilan edildi. Verilen iki örnekden de görüldüğü üzere memecoinler doğası gereği topluluk ve haber sayesinde yükselir.
Not: Buraya kadar blog yazılırken pek çok terim (ralli, FOMO, Pump ve s.) kullanıldı. Bu terimlerin ne anlama geldiğini bilmeden bu yazıdan yeteri kadar verim alamayacaksınız. Bu yüzden Coin Mühendisinin sizler için hazırladığı “Sıfırdan Eğitim Serisi”ni izleyerek kripto paralar hakkında temel bilgi edinmenizi öneririz.
Memecoinler Güvenlimidir?
Bu soruya cevap vermezden önce onu iki kısıma ayırmamız gerek: Finansal, Teknik. İlk olarak finansal kısımdan başlayarak memecoinlerin portföyünüz için bir tehdit olup-olmadığına bakalım. Yukarıda bahsedildiği üzere memecoinler aslında gerçek bir değeri olmayan, haber ve parayla kontrol edilen finansal varlıklardır. Mesela Dogecoin logosunun yakın tarihte Twitter logosu ile değiştirildiğini gördük. Bu olay sonrasında Dogecoin pumplanarak yükseliş yaşadı ve aynı şekilde logo kalkdıktan sonra düşüş gerçekleşti.
Dikkatinizi çeke bilir: Bir Trader, DogeCoin Sayesinde 1 Milyon Dolar Kazandı!
Bu olay da Dogecoin ve diğer şaka token yatırımcılarının bu tarz olaylara karşı hassas olduğunu göstermektedir. Büyük bir öneme sahip olan bu topluluğun bu şekilde olması bizim portföyümüz için başlı-başına bir risk etkeni oluşturmaktadır. O yüzden finansal açıdan şaka tokenlarının güvenli olduklarını söylemek mümkün değil.
Bir diğer kısım teknik kısımdır. Başlangıçta da söylediğimiz gibi memecoinler kendi ağlarına sahip değildir. Ek olarak devamında bir kişi tarafından bile yüzlerce şaka tokenı oluşturula bilir. Bu memecoinlerin cüzdanlara eklenmesi, satın alınması ve hatta airdrop olarak bile gönderilmesi bizim aynı cüzdanda olan varlıklarımız için bir tehlikedir.
Hack olaylarına ek olarak yatırım yapılan memecoinler çoğu zaman bir arka kapı (backdoor) kullanmaktadır. Bu arka kapı sayesinde yatırılan yatırımlara tek kişi (oluşturucu, akıllı kontrat sahibi) tarafından el konula bilir. Bu bilgileri doğrultusunda memecoinler teknik açıdan da güvenli olmadıklarını söylemek gerek.
Dikkatinizi çeke bilir: MetaMask’ten Dolandırıcılık Uyarısı
Fakat bütün bunlara bakılmaksızın anlık spekülasyonları ustalıkla kullanmayı başarırsak, hem finansal, hem de teknik tehliklerden kendimizi koruyarak memecoinlerin anlık yükselişlerinden biz de faydalanabiliriz.
Memecoinlere Yatırım Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Memecoinlere yapılan yatırımların getirdiği tehlikelerden bahs ettik. Bu tehlikelerden korunmak, portföy ve cihazlarımızı risklerden korumak adına dikkat edilmesi gereken bazı konular mevcuttur.
- Likidite Havuzları ve Yakım Adreslerine Dikkat Etmek
Üst tarafta bahsedildiği gibi bir kişi bile memecoin oluşturarak bunun sayesinde dolandırıcılık faaliyetlerinde buluna (Rug Pull) bilir. Kişi oluşturduğu memecoinleri insanlara satmak için Likidite Havuzlarını kullanır. İnsanlar bu havuzlara kendi varlıklarını (örn. USDT, USDC, TUSD ve s.) yatırarak havuzda mevcut olan memecoinlerinin belirli bir miktarını satın alır.
Burada kullandığınız Likidite havuzunun aktiflik dönemine dikkat etmek önemlidir. Uzun zamandır kullanılmayan ve ya yeni oluşturulmuş ve düşük aktifliğe sahip bir likidite havuzları varlıklarınız için bir tehdit ola bilir. Diğer dikkate alınması gereken etken likidite havuzlarının kullandığı yakım adresleridir. Bu yakım adreslerinin likidite adresleri tarafından tutulmaması da kriptolarınız için tehlikelidir.
- Üçüncü Taraf Denetim Firması
Genellikle projeler yatırımcı kitlesine güven kazanması için kodlarını Github aracılığıyla açık kaynak (Open-Source) haline getirir. Bunun dışında güvenilir denetim firmaları (Certik, Slowmist, Packshield ve s.) tarafından denetlenmeleri belirli döngülerle yapılmaktadır. Ayrıca ethscan, bscscan ve diğer benzer explorer sitelerinde yatırım yapacağınız tokenların akıllı kontrantlarının doğrulandığını kontrol ede bilirsiniz.
- Token Holderları
Bunu da aynı şekilde explorerlardan holder kısmını ziyaret ederek token arzının çoğunluğunun tek cüzdanda toplanmamasına dikkat edin. Unutmayın, bir projenin token dağılımı yapılırken hiçbir taraf (ekip, danışman ve s.) 5%den artık token arzına sahip olamaz. Bunun olması tokenın sert satışlar yemesi, ekip tarafından dumplanması demektir.
Konu ile ilgili yorumlarınızı bize yazabilirsiniz. Ayrıca, bu tarz bilgilendirici içeriklerin devamının gelmesini isterseniz, bizleri Telegram, Youtube ve Twitter kanallarımızdan takip edebilirsiniz.