Bilal Huseynov 
Node (düğüm), blokzincir üzerinde işlemlerin geçmişinin tutulduğu ve ağı daha merkeziyetsiz hale getirmek için tasarlanmış olan bir bileşendir. Bu yazıda node’ların ne olduğu, hangi türlerinin olduğu gibi konulara değinilmeyecektir. Bu konuyla ilgili yazılmış blog yazısı mevcuttur. Bu konuya geçmeden önce okumanızı tavsiye ederiz.
Yazıda verilen bilgiler sizlerin nodelar ve onların türleri hakkında ortalama bilgi sahibi olduğunuz düşünülerek verilecektir. Bu yazıda node’ların ne iş yaptığı, merkeziyetsizliği nasıl sağladığı, gelir kaynağı olabilir mi ve benzeri diğer konuları ele alacağız.
Node ve Merkeziyetsizlik
İlk olarak, blokzinciri teknolojisinin bir Dağıtık Defter Teknolojisi (DLT) olduğunu anlamak gerekir. DLT Teknolojilerinin ortak noktası, hepsinin bir merkeze bağlı olmamasıdır. Örneğin, banka sizin verilerinizi tek bir defterde tutar. Hesaplar da hepsi buradan yapılır. Bankalar istedikleri zaman aslında paranızın kaderini değiştirebilir. Mesela bunu pek yakın tarihte Silicon Valley Bank’ın batmasıyla gördük. Startup şirketleri ve diğerleri hakkı olan parayı alamadı. Bu banka satın alınmasaydı, o şirketlerin de paraları batacaktı.
Dikkatinizi çekebilir: Binance İle Hayallerinize Dokunacak The Weeknd Etkinliği!
Aynısı bugün sizlerin de kredi ve ya banka kartlarınızda tuttuğunuz paralarınızın başına gelebilir. Fakat blokzincirinde bu asla olamaz. Çünkü veriler tek bir elde toplanmamıştır. Aynı şekilde bu verileri ağ üzerinde kontrol etmek tek taraflı da mümkün değildir. İşte bu avantajı bizle node’lar sağlamaktadır. Bu konulara yazının ilerleyen kısımlarda detaylıca değineceğiz.
Node’lara kayıtlı olan işlemler sayesinde ağ üzerinde gerçekleşen her bir haraket aslında onlar tarafından denetlemektedir. Peki onlar bunu nasıl yapıyorlar? Yani merkeziyetsizliği nasıl sağlıyorlar? Mesela bloklardan birine ben “2+2=5” işlemi giriyorum. Node’lar burada işlemin doğruluğunu teyit etmek için “gossiping” (dedikodu) işlemi yaparlar. Yani onlar kendi aralarında bilgi transferi gerçekleştirir. Doğruluk teyit edildikten sonra bu blok zincire eklenir. Gossiping işlemi sonucunda 2+2 işleminin 5 değil de, 4 olduğu doğrulanırsa, işlem gerçekleştirilmez. İşte node’lar merkeziyetsizliği sağlamaya buradan başlıyorlar.
Verdiğimiz örneği uygulayalım. Neden Madenciler 21 milyondan fazla Bitcoin kazamazlar. Aslında kazabilirler. Node’lar olmasaydı, merkeziyyetsizlik sağlanmasaydı, madenciler Bitcoin arzını 210 milyon bile yapabilirdi. Fakat onlara kayıtlı olan bilgiler sayesinde bu işlemlerin doğru olmadığı teyit edilir ve kötü amaçlı madenciler ağdan uzaklaştırılarak cezalandırılır. Bu örnek onların ne kadar elzem bir faktör olduğunu bizlere gösterir. O yüzden herkes, bu teknolojiyi seven herkes onun geleceği için bu kurulumu yapmak zorunda.
Dikkatinizi çekebilir: Stepn, Apple Pay ile entegre oldu!
Node Sayısı Az Olursa, Ne Olur?
Biz artık Coin Mühendisinin içerikleri sayesinde node’ların türlerinin bu ikisiyle bitmediğini biliyoruz. Bunun hakkında yazılan bloglar yeterli olmazsa, Airdrop Mühendisi YouTube kanalında sizler için hazırlanmış Node Eğitim Serisi mevcuttur.
Bu konuya değinmekte ki amaç, bir sonraki kısımda projelerin değerlendirilmesini daha kolay, anlaşılır bir şekilde yapabilmektir. İlk önce şunu anlamak gerek. Bir ağ ne kadar az düğüm sahibiyse, o kadar kolay kontrol altına alınabilir. Yani az düğüm sayısı, daha düşük merkeziyetsizlik demektir. Node sayısı az olan projelerde 51% saldırısı yapmak daha kolaydır. Bu saldırıyı Miner (PoW) ve Validator (PoS) Nodelar yapabilir.
Full Node’lar bu durumu tespit ederek kendi arşivlerine kayıtlı olan bilgiler sayesinde onları engelleyebilir. İşte bu yüzden ağ üzerinde ne kadar çok node olursa, o ağ o kadar güvenlidir. Node sayısı az olursa blokzinciri teknolojisinin bankalardan bir farkı kalmaz.
Sonuç olarak 1000 tane node daha kolay bir araya gelerek ağı kötü amaçları için alet edebilir. 600.000den fazla node sayısına sahip Ethereumda ise artık bunu yapmak çok ama çok zor. Ethereum artık durdurulamayacak bir makinedir. O yüzden hala Tornado Cash çalışır durumda.
Dikkatinizi çekebilir: ABD Hazine Bakanlığı, Tornado Cash’i Yaptırım Listesine Ekledi
Node Sayısına Göre Proje Değerlendirme
Bir önceki kısımda düğümlerin merkeziyetsizlik için ne kadar önemli bir bileşen olduğunu söyledik. Bu bölüme geçmeden önce konuyu anlamanızı şiddetle tavsiye ederiz! Bu kısımda projeler örnek verilirken onların sadece güvenlik ve merkeziyetsizlik açısından ne kadar iyi ve gelecek vaat eden bir proje olduğu analiz edilecektir.
Unutmayın, burada yazılan hiç bir yazı yatırım tavsiyesi niteliği taşımamaktadır! Sizler bir yatırımcı olarak kendi kararlarınızı kendiniz almalısınız!
- Bitcoin
İlk olarak Bitcoinden başlayalım. Bitnodes verilerine göre şuan için toplam 91 tane ülkeden ~17.000 adet (erişilebilir) node kurulumu gerçekleştirilmiştir. Bunlardan ~15.000 tanesi full node olarak ağ üzerinde varlığını sürdürmektedir.
Bir ağın ne kadar merkezi ve güvenli olduğuna karar vermek için o ağ üzerinde node kurulumunun kolaylık seviyesine bakmak gerek. Bitcoin ağında node kurmak için gereksinimler:
- Windows, Mac OS X, Linux işletim sistemi
- 7GB boş disk alanı
- 2 GB RAM
- 50 KB/S İnternet hızı
Sistem gereksinimlerinden gördüğümüz üzere bunlar artık günümüzde çoğu kişinin erişe bildiği türdendir. Bu kolay kurulum ve daha çok güvenlik demektir. Diğer sistem gereksinimlerini detaylı bir şekilde Bitcoin.org sitesinden öğrenebilirsiniz.
2. Ethereum
Ethereum üzerinde yazının yazıldığı an itibarile sadece 30 günde ~11,000 node kurulumu gerçekleştirilmiş. Bu günümüz için çok iyi bir rakam. Fakat dünya bilgisayarı olmak isteyen bir proje için aynısını söyleyemeyiz. Tabi ki, gelecekte node kurmanın daha basitleştirilmesi ile bu sayılarda devasa artış gözlemleye bileceğiz.
Ethereum ağı şuan node kurulumuna insanları teşvik eden bir sisteme sahip olması ve sadece son 30 günkü node sayısının 10.000 üzerinde olması bile güven vaat ediyor. Ethereum ağında node kurmak için minimum gereksinimler:
- 2 ve daha üzeri çekirdekli CPU
- 8 GB RAM
- 2 TB SSD
- 10 MB/S ve üzeri internet hızı
Detayları öğrenmek için ethereum.org üzerinden sistem gereksinimlerinden bahs edilen sayfayı ziyaret edebilirsiniz.
3. Binance Smart Chain
Bu ağ düşük ücret ve yüksek hızıyla biliniyor. Bunu ise node sayısının azınlığına borçlu. Her ne kadar düşük ücret ve yüksek hız blokzinciri kullanıcılarını mutlu etse de, güvenlik açısından bu iyi değil. Fakat BSC ağı üzerinde node kurulumlarını daha da hızlandırdı. Toplam 10 ülkeden artık ~5.000 node ağ üzerinde kurulu durumdadır.
BSC ağında node kurmak için gereksinimler:
- Mac OS X veya Linux çalıştıran bir Sanal Özel Sunucu (VPS).
- 1 TB boş disk alanı, SSD.
- 8 çekirdek CPU ve 16 GB RAM.
- Yükleme/indirme hızları en az 1 MB/s olan bir internet bağlantısı.
Sistem gereksinimleri bu ağ üzerinde node kurulumunu her kes tarafından kurulabilir hale getiriyor. Fakat hızlı blok basımı olduğu için yüksek miktarlarda veri indirilmesini de ağ makinenizden talep edecektir. Asıl önemli olan bu. Detaylı bilgi edinmek için bnbchain.org adresini ziyaret edebilirsiniz.
4. Solana
Aynı şekilde Solana ağı da güvenliği kurban ederek daha hızlı blok basımını seçmiş. Daha hızlı blok basımı olursa, işlemler de daha hızlı onaylanır. Bu da nodeları hızlı şekilde büyütdüğü için her kes kolaylıkla node kuramaz ve ya bu gereksinimleri karşılayamaz. Şuan, Solana ağı üzerinde 2860 full node mevcut, onlardan ~1600 tanesi validator’dür.
Solana ağında node kurmak için gereksinimler:
- 256 GB RAM
- Minimum 2.8 GHz, 16 veya 32 Çekirdek CPU
- 1 Gbps internet hızı
- 2 TB SSD
Diğer ağlar ile kıyasladığımızda Solana düğümleri için gereksinimler yüksek. Bu da node kurulumunu daha da zorlaştırıyor. Blok basımının bu kadar hızlı olduğu (~2.2 s) bir ağda bu gereksinimlerin talep edilmesi çok normaldir. Fakat bu yükseklik node sayısı ve artışına kötü etki etmektedir.
Node’lar Para Kazandırır mı?
Node’ların sisteme olan faydasını anladık: Merkeziyetsizliğin asıl dayanağıdır. Peki, bu node’ların bizlere ne faydası var? Sonuçta ben sistem daha merkeziyetsiz olsun diye belirli masraflar karşılığında cihazlar satın alarak bunu yapıyorum.
Sahibine kazanç sağlayan ilk node türü: Consensus Node
Eğer siz PoW mekanizması ile çalışan bir ağda (Bitcoin) bu node kurulumunu yaparsanız, madenci, PoS (Ethereum) mekanizmasında ise validator olursunuz. Burada işlemleri doğrulayarak, blok basımı gerçekleştirerek devasa kazançlar sağlamak mümkün. Yani, evet nodelar para kazandırır. Fakat nodelar sadece consensus türü ile bitmez.
Archive, Full, Light, Stateless gibi türleri mevcut. Peki, bu türlerden para kazanmak mümkün mü? Hayır, bu nodelar para kazandırmaz. O zaman neden Consensus node kurup para kazanmak yerine diğerlerini kurmayı tercih edelim ki? Bu sorunun cevabı bir sonraki kısımda verilecektir.
Kendi Node’un, Kendi Paran
Hepimiz Metamask’ın ne olduğunu ve nasıl kullanıldığını biliyoruz. Metamask, bizi – kullanıcıları düğüm sayesinde ağa bağlayan ve işlemlerimizi gerçekleştirmeye yardımcı olan bir üründür. Metamask’in bizim işlemlerimizi yapmak için düğümlere bağlanması gerektir. Bunu ise Infura isimli servis sağlayıcı ile yapmaktadır. Yani biz 1 tane ETHni herhangi birisine göndermek istediğimizde Metamaskte işlemi imzalamamız gerek. İmza işleminden sonra Metamask bunu Infura sayesinde düğümlere iletiyor. Onaylanma sonrasında işlemimiz bloğa kaydedilerek zincire ekleniyor.
Dikkatinizi çekebilir: Metamask Airdrop Söylentileri Artıyor | Airdrop Olacak mı?
Metamaske Neden Güvenmeliyiz?!
Paramızı bu cüzdana gönderdik, imzamızı attık, işlem ücretini de ödedik. Artık işlemimiz başlamak üzere “mempool”a yerleştirildi. Fakat metamask bizim istediğimiz gibi işlemi gerçekleştirmeyebilir. Metamask burada bir örnektir. Bu diğer kripto para cüzdanlarına da aittir. İşte burada kendi node’umuzun olması gerekiyor. Eğer kendimize ait bir düğüm olursa, Metamask, Phantom, Keplr ve s. gibi cüzdanlara artık ihtiyaç duymayız.
Ayrıca Metamask işlemlerimizi dürüst bir şekilde yerine getirse bile, Infuranın devre dışı kalması da söz konusudur. Yani bu gibi olası arızalardan bizi kimse, hiç bir teknolojik araç garanti etmemiştir. Kendi node’unuz olursa, bu sorunların hiç biri sizleri ilgilendirmez. Üstelik ağı meşgul eden çok fazla kullanıcı olmadığı için de düşük ücretle daha hızlı işlem gerçekleştireceksiniz.
Node kurmanın avantajları sadece bu kadar da değil. Aynı zamanda gizliliğini de temin edecektir. Blokzinciri ruhuna uygun bir şekilde Metamask ini kendi node’una bağlayarak bu teknolojinin avantajlarından faydalan! “Güvenme, Doğrula!” mottosu da buradan gelmektedir.
Her Kesin Node’u Olursa…
Yukarıda bahsettiğimiz gibi büyük çoğunluk Metamask ve benzeri cüzdanları kullanmaktadır. Fakat her kesin node’u olursa, herkes çok daha kolaylıkla ve daha da hızlı bir şekilde işlemlerini gerçekleştirebilecektir ve tabi ki daha ucuz bir şekilde. Günümüz için bu ütopik bir biçimde seslenebilir, fakat mümkün.
Herkes bir node sahibi olduğu zaman blokzinciri kendi felsefesine uygun bir şekilde mevcut olabilecektir. Artık herkes gizlilikten ödün vermeden kendi kahvesini alabilir. Üstelik bu sefer kahveni aldığın para sadece sana ait olacaktır. Bankalar veya emanet ettiğiniz diğer kurumlar battıkları anda paranıza ne olacağı ile ilgili düşünmenize gerek kalmayacak.
Çünkü paranız tohum sözcüklerini sadece kendiniz bildiğiniz cüzdandan, kendiniz tarafından kurulan node sayesinde kimsenin kontrol etmediği bir teknoloji sayesinde şifrelenerek aktarıldı!
Node Kurun!
İşte bütün bunlar node kurmanız için gerekli olan bilgilerdir. Bütün bunların dışında node kurmamız için bir sebep daha vardır. Bizler bu teknolojiyi 2008 yılında Satoshi Nakamoto lakaplı bir kişi/gruptan miras aldık. Bu gün de onu kullanmaktayız. Dünya üzerinden milyonlarla kullanıcısını finansal açıdan özgür yaptı ve daha da yapacak. Böyle olduğu takdirde bu teknolojiyi şuan olduğu durumdan çıkarmak, daha da iyi yerlere getirmek bizim için bir borç haline dönüşmekte. Bu borcumuzu da sadece node kurarak blokzincirinin yaşadığı sorunları bir nebze de olsa azaltmalıyız.
Bugüne kadar Satoshi Nakamotonun kim olduğunu bulmaya çalışıyorlar. Ama bulamayacaklar. Çünkü Satoshi Nakamoto bu teknolojiyi kullanan ve onun kalkınmasını isteyen her kes! Evet, sen bir Satoshi Nakamotosun! Hadi, al bilgisayarını, node kur!
Konu ile ilgili yorumlarınızı bize yazabilirsiniz. Ayrıca, bu tarz bilgilendirici içeriklerin devamının gelmesini isterseniz, bizleri Telegram, Youtube ve Twitter kanallarımızdan takip edebilirsiniz.