Yeliz Akmaca 
ABD Başkanı Trump’ın İran’ın nükleer tesislerine düzenlediği saldırı sonrası, küresel piyasalarda beklenen büyük dalgalanma gerçekleşmedi. 21 Haziran’da Trump, İran’ın Fordow, Natanz ve İsfahan’daki nükleer tesislerine hava saldırısı yapıldığını açıkladı. Ancak piyasa tepkisi sınırlı kaldı.
ABD borsaları açılışta düşüş yaşasa da kayıplarını hızla telafi etti. Petrol ve altın fiyatları önce yükselse de daha sonra geriledi. Küresel MSCI endeksi sadece %0,12 oranında düştü. Güvenli liman varlıkları ise karmaşık seyir izledi: Japon yeni dolar karşısında %0,64 değer kaybetti, altın fiyatları ise hafif düştü. Uzmanlar, piyasalardaki sakinliğin sebebini, askeri müdahalenin uzun soluklu olmaması beklentisine bağlıyor. Trump yönetimi, İran’a yönelik askeri adımı caydırıcı ve sınırlı tutuyor. Bölgesel çatışmanın genişlemeyeceği fikri hakim.
Jeopolitik Riskler Piyasalar Tarafından Kontrol Ediliyor
Wedbush’tan Dan Ives’e göre, İran’ın nükleer tehdidinin ortadan kalkması piyasa için olumlu. Şu aşamada İran-İsrail çatışmasının bölgesel bir savaşa dönüşme ihtimali düşük görülüyor. Bu nedenle piyasalarda panik yaşanmıyor.
Bleakley Financial Group’un yatırım sorumlusu Peter Boockvar, İran’ın askeri nükleer programını sona erdirmesi durumunda piyasa istikrarının korunacağını belirtiyor. İran’ın küresel petrol arzını kesintiye uğratacak hareketler yapması beklenmiyor. Bank of America’nın stratejisti Michael Hartnett ise Trump’ın benzin fiyatlarını $4 seviyesinin üzerinde tutmak istemediğini söylüyor. Ayrıca, Trump’ın Rusya ve Suudi Arabistan üzerinde petrol üretimini artırma baskısını sürdüreceği tahmin ediliyor.
İran’ın Karşı Hamleleri ve Hürmüz Boğazı Riski
İran parlamentosu, Hürmüz Boğazı’nı kapatma kararı almasına rağmen piyasalarda endişe sınırlı. Uzmanlar, İran’ın bu tehdidi hayata geçirme olasılığının düşük olduğunu vurguluyor. GeoMacro Strategy’den Marko Papic, İran’ın karşı tedbirlerinin sınırlı kalacağını söylüyor. Hürmüz Boğazı kapanırsa petrol fiyatları 100 doların üzerine çıkar, piyasalarda panik yaşanır ve hisse senetleri %10’un üzerinde düşer. Ancak bu senaryo zayıf ihtimal.
Geçmişte İran benzer tehditlerde bulunmuş, ancak Boğazı kapatmamıştı. Papic’e göre, İran, ABD’den ağır misilleme geleceğinin farkında.
Analistlere Göre Petrol Fiyatlarında Üç Olası Senaryo
- Morgan Stanley analisti Martijn Rats, petrol fiyatlarının üç senaryoya göre şekilleneceğini aktarıyor:
- Petrol akışı kesintisiz devam eder, Brent petrol fiyatı 60 dolar civarına geriler.
- İran petrol ihracatı ciddi şekilde azalır, küresel arz fazlası yok olur, fiyatlar 75-80 dolar aralığında seyreder.
- Genişletilmiş çatışma Körfez’in petrol ihracatını riske atar, fiyatlar 2022’deki gibi 140 dolara kadar yükselebilir.
- Fiyat hareketlerinin kalıcı mı yoksa geçici mi olacağı kritik. Son dönemde WTI petrol fiyatları %10, Brent petrol fiyatları %18 yükseldi.
ABD Hisse Senetlerinde Uzun Vadeli Pozitif Görünüm
Yardeni Research kurucusu Ed Yardeni, jeopolitik gelişmelerin ABD borsalarının uzun vadeli yükseliş trendini değiştirmeyeceğini söylüyor. Trump’ın askeri müdahalesinin caydırıcı etkisi piyasalarda güven artırıyor. Yardeni, İran’ın nükleer tesislerinin yok edilmesinin Orta Doğu’da yapısal değişiklikler yaratabileceğini belirtiyor. Kısa vadeli belirsizlik ve dalgalanma mümkün olsa da, piyasa güveni zamanla güçlenebilir. Ham petrol %6 düşüşle 69,50 $/varil seviyesine geriledi. Bu bir haftanın en düşük seviyesi.
Piyasalarda İran’ın sınırlı tepki vereceği beklentisi ve çatışmanın kontrol altına alınabileceği öngörüsü yatırımcıların temkinli iyimser kalmasını sağlıyor.
Son Dakika kripto para haberleri için hemen tıkla.
Konu ile ilgili yorumlarınızı bize yazabilirsiniz. Ayrıca, bu tarz bilgilendirici içeriklerin devamının gelmesini isterseniz, bizleri Telegram, Youtube ve Twitter kanallarımızdan takip edebilirsiniz.