Mithat Can Kartlaşmış 
Ethereum ağı son yıllarda giderek popülerleşse de ölçeklenebilirlik konusunda bazı zorluklar yaşıyor. Scroll ise bu soruna çözüm getirmek üzere tasarlanmış, Ethereum virtual machine (EVM) ile çalışan projeler için ölçeklendirme çözümleri sunan bir Layer 2 ağıdır.
Peki, Scroll gerçekten iddia ettiği kadar kolay kullanımlı mı? İşlem hacmini gerçekten artırıyor mu? Bu yazıda, Scroll’un vaatlerini ve bunları ne kadar yerine getirdiğini inceleyeceğiz.
Önemli Çıkarımlar:
- Scroll, Ethereum virtual machine (EVM) üzerine inşa edilmiş projeler için ölçeklendirme çözümleri sunan bir Layer 2 Ethereum ağıdır.
- Scroll’un ana mekanizması, sıfır bilgi ispatları ile EVM’yi birleştiren zkEVM‘dir. Bu, Scroll’un Ethereum işlem onaylarını hızlı bir şekilde göndermesine ve işlemin geri kalanı hakkında ek veri depolamaya veya aktarmaya gerek kalmadan gerçekleştirmesine olanak tanır.
Scroll Nedir?
Scroll, Ethereum virtual machine (EVM) üzerine inşa edilmiş projeler için güvenlik veya güvenilirlikten ödün vermeden daha hızlı ve daha uygun maliyetli geliştirme sağlamak üzere sıfır bilgi teknolojisini kullanan bir Layer 2 Ethereum ağıdır.
zkEVM Nedir?
zkEVM, Scroll’un ana konsensüs mekanizmasını ifade eden bir terimdir. Scroll’un işlem onaylarını hızlı bir şekilde göndermesine ve işlemin geri kalanı hakkında ek veri depolamaya veya aktarmaya gerek kalmadan gerçekleştirmesine olanak tanıyan, sıfır bilgi ispatlarını Ethereum virtual machine (EVM) ile birleştirir.
Scroll Ne Amaçlıyor?
Ethereum’ın karşılaştığı en büyük zorluklardan biri ölçeklenebilirliktir. Ağ küçük projeler için harika çalışıyor, ancak sisteme çok fazla kullanıcı girdiğinde işlemler gecikiyor ve Ethereum sizden ek ücret ödemenizi gerektiriyor. Scroll’un kurucularının çözmeyi amaçladığı sorun tam da budur. 2020’deki ağ tıkanıklığına tanık olduktan sonra, Scroll kurucuları Ye, Haichen ve Sandy, Ethereum üzerinde çalışacak projeler tasarlayan kişiler için daha düşük maliyetler ve daha iyi işlem hacmi sunacak bir Layer 2 ağı oluşturmak için güçlerini birleştirdiler.
Scroll, temel ölçeklenebilirlik sağlamanın yanı sıra kullanışlılık sunmayı ve ana zincirle aynı güvenlik garantilerini sunduğundan emin olmayı da hedefliyor. Mevcut ölçeklenebilirlik çözümlerinin çoğu ya kullanımı zordur ya da kullanıcıların güvenlikten ödün vermesini gerektirir. Sonuç olarak, Scroll’un geliştiricileri bu sorunları çözmek için kriptografi, sıfır bilgi toplamaları ve web3 araştırmalarını bir araya getirmeyi başardılar.
Scroll Nasıl Çalışır?
Scroll’un temel mekanizması, bir ifadenin doğru olduğunu ayrıntıları açıklamadan doğrulayan, matematiksel ve kodlama tabanlı bir konsept olan sıfır bilgi ispatıdır. Örneğin, bir aboneliği ödediğini göstermek için sıfır bilgi ispatı kullanan bir blockchain, abonenin hesap kimliği, ne kadar ödediği ve kime para gönderdiği hakkında belge eklemeden yalnızca doğrulama onayı gönderecektir. Bu, zamandan tasarruf sağlar, veri depolama ihtiyacını azaltır ve kullanıcı gizliliğini artırır.
Hile kanıtlarına ek olarak, Scroll Ethereum’u ölçeklendirmek için kullandığı bazı diğer önemli bileşenler şunlardır:
- Scroll Node’ları: Scroll Node’ları, tüm blockchain mimarisini yöneten bilgisayar sistemleridir. Scroll üzerindeki her yeni bilgi parçası, zincire eklenen bir blok oluşturmak için sıralayıcı modülü aracılığıyla çalıştırılır. Scroll düğümleri ayrıca, kanıt oluşturma için blokları roller havuzuna aktaran bir koordinatör modülü ve bilgileri Scroll ile Ethereum arasında ileri geri aktaran bir aktarıcı modülü içerir.
- Roller Ağı: Roller’lar, Scroll işlemlerinin geçerliliğini doğrulayan kanıtlar oluşturmaya yardımcı olur. Bu sistemler, sıfır bilgi matematiğine dayalı kanıt üretimini yönetmek için GPU’lar ve ASIC’ler gibi bilgisayar hızlandırıcılarını kullanır.
- Rollup ve Bridge Sözleşmeleri: Scroll’un ZK-toplayıcılarını yönetmek için gereken son mekanizma, bir dizi ZK-toplayıcı ve Bridge akıllı sözleşmesidir. Bunlar, ZK-toplayıcılarını Scroll’dan alıp ana zincire yerleştirmeye yardımcı olur. Toplu işlemlerin hala işlem verileriyle doğru bir şekilde bağlantılı olduğundan emin olurlar, nereye giderlerse gitsinler ve kanıt doğrulamasını doğru varlıklara göndermeye yardımcı olurlar. Çeşitli akıllı sözleşmeler, Scroll’dan Ethereum’a veya tersine transferi yönetmeye ve zincir üzerinde mesaj gönderip almaya yardımcı olur.
Scroll Özellikleri:
Scroll ile çalışan Ethereum geliştiricileri çeşitli faydalı özelliklere erişebilir.
- Sepolia Test Ağı: Scroll’un test ağı Sepolia, geliştiricilerin zincir dışında yeni programlar oluşturarak deneyimlemelerini sağlar. Hem Ethereum benzeri bir katman hem de Scroll benzeri bir katman sunar. Geliştiriciler, toplayıcılarla deneyebilir ve çeşitli heyecan verici merkeziyetsiz uygulamalar ve diğer projeler tasarlayabilir.
- Faucet: Scroll faucet, geliştiriciler için odaklanmış sisteminin bir parçasıdır. Gerçek para kullanmadan deneyimlemek isteyen kişiler, Sepolia ağında projeler geliştirebilir. Faucet token transferi, geliştiricilere tamamen ücretsiz ve sonsuz Sepolia token sağlar. Bu, bir projede kullanıcılar bir token transferi gerçekleştirdikten veya ödeme yaptıktan sonra nasıl tepki vereceğini görmek için deneyler yürütmeyi ve projelerini test etmeyi kolaylaştırır.
- Bridge: Scroll’un Bridge uygulaması, Scroll, Ethereum ve Sepolia test ağı arasında sorunsuz geçişlere olanak tanır. Projeler üzerinde çalışan geliştiriciler, farklı katmanlar arasında para yatırma ve çekme işlemlerini yönetmek için Bridge’i açabilir. Bridge, her hareketten önce tüm ücretlerin tam bir listesini sağlar ve kişilerin ücretleri hızlı bir şekilde ödemek için cüzdanlarını bağlamalarına olanak tanır.
- Scrollscan: Scrollscan, insanların işlemleri, tokenları, adresleri ve kripto fiyatlarını görüntüleyebildiği bir blok zincir gezginidir. İşlemleri filtrelemek ve sıralamak için birden fazla yol vardır, bu nedenle veri araştırmak kolaydır. Scrollscan, açıklığı ve şeffaflığı teşvik etmenin yanı sıra Scroll üzerindeki geliştiricilerin çalışmalarını da kolaylaştırır. İnsanlar işlemlerinin ilerlemesini kontrol edebilir ve sıkıştırılmış işlem verilerini görüntüleyebilir.
Scroll vs. Diğer Layer 2 Blockchain Ağları:
Proje ile mevcut diğer ölçeklenebilirlik çözümleri arasındaki temel fark, sıfır bilgi ispatları ve sıfır bilgi toplayıcıları kullanmasıdır. Sıfır bilgi hile kanıtları, her işlemin geçerliliğini doğrulamak için kriptografik teknoloji kullanır. ZK-toplayıcılar kanıt oluşturduktan sonra, birden fazla kanıtı tek bir küçük, sıkıştırılmış işlem verisi bloğunda birleştirirler. Diğer çoğu Layer 2 ağına kıyasla, Scroll sınırsız ölçeklenebilirlik ve güvenlik sağlama konusunda mükemmel bir iş çıkarır.
Scroll aynı zamanda geliştiricilere odaklanması ve EVM uyumluluğu ile de öne çıkıyor. Özellikle Ethereum üzerinde projeler tasarlayan kişilere yardımcı olmak için yapılmıştır. Basit arayüzü ve geniş özellik yelpazesi, Ethereum geliştiricileri arasında son derece popülerdir. Diğer Layer 2 blockchain ağları ile karşılaştırıldığında, bir proje Ethereum Ana Ağına launch edildiğinde uyumsuz özelliklerin sorun yaratma ihtimali daha düşüktür.
Scroll projesi üzerinde doğabilecek bir airdrop fırsatından yararlanmak için Airdrop Mühendisi Youtube kanalımızdaki içeriklerimizi takip edebilirsiniz.
İçeriklerimizden anında haberdar olmak için bizleri Google News üzerinden takip edebilirsiniz!
Konu ile ilgili yorumlarınızı bize yazabilirsiniz. Ayrıca, bu tarz bilgilendirici içeriklerin devamının gelmesini isterseniz, bizleri Telegram, Youtube ve Twitter kanallarımızdan takip edebilirsiniz.