Yazar – Barani Krishnan
OPEC+ üretim politikasında bugün Suudi Enerji Bakanı Abdülaziz bin Salman tarafından açıklanacak güncelleme ne olursa olsun; petrol için yıl sonu anlatısı, ülkesi emtianın çoğunu tüketen adam tarafından belirlenebilir: Çin Devlet Başkanı Xi Jinping.
Ekim ayından bu yana COVID-19’a karşı sıfır tolerans politikasını gittikçe daha da katı hale getiren Çin Devlet Başkanı, yaygın ve ender görülen halk protestoları karşısında Çin’in büyük şehirlerindeki sokağa çıkma yasaklarının bazılarını esnetmek zorunda kaldı.
Xi yönetiminin geri adım atmasına petrol piyasasının tepkisi hızlı oldu. Yatırımcılar, aylardır hareket etme ve enerjiye yönelik bastırılan talebin topluluklara geri dönmesinin matematiğini hızlı bir şekilde çözdükçe ham petrol fiyatları geçtiğimiz hafta boyunca, Kasım ayı başlarında düştüğü hızda yükseldi.
Yine de toparlanma ufak ve kısa süreli oldu. Dört günlük yükselişin ardından piyasa yönünü aşağı çevirerek Cuma gününü düşüşle kapattı. WTI haftayı %5’lik ve Brent %2’lik bir artışla tamamladı. Ancak petrol boğaları, ABD ham petrol göstergesindeki %19’luk düşüş ve İngiltere ham petrol göstergesindeki %16’lık düşüş ile kıyasladığında hayal kırıklığına uğradı.
Hayal kırıklığı yaratan bu performansın elbette nedenleri vardı.
Bazıları, OPEC+’nın Ocak ayı için daha büyük üretim kesintileri kararı alıp almayacağını görmek adına Cuma günü petrole olan desteğini geri çekti. Suudi Arabistan liderliğindeki 13 üyeli OPEC ve Rusya liderliğindeki 10 petrol üreticisinden oluşan ittifak, Ekim ayında, üretimde 2023 yılına kadar sürecek günlük 2 milyon varillik bir kesinti duyurmuştu. Kesintilere gelince petrol boğaları için ne kadar çok olursa o kadar iyi ve Cuma günü henüz net bir sonuç yoktu.
Avrupa Birliği ülkelerinin; Ukrayna’ya karşı yürüttüğü savaş nedeniyle Moskova’yı cezalandırmak amacıyla Rusya’nın petrol ihracatına varil başına 60 dolarlık bir tavan fiyat getirmeyi kabul ettiğine dair haberler de hissiyatı etkiledi.
Ham petrol yatırımcıları başlangıçta AB ülkelerinin varil başına 50 dolar veya daha düşük bir sınırı kabul edebileceğini, bunun da Devlet Başkanı Vladimir Putin’i yeterince kızdırabileceğini ve Avrupa’yı cezalandırmak için Rus petrol üretimini ya da ihracatını azaltma tehdidini hayata geçirmesine yol açabileceğini düşünüyordu. Ancak Avrupa, üst sınırı yükselterek Rusya’nın misillemesini önleyebilir ve Moskova’nın bölgeye petrol sevkiyatının devam etmesini ve ham petrol fiyatlarının düşmesini sağlayabilir.
Doların 3,5 ayın en düşük seviyelerinden toparlanması, petrol ve dolar cinsinden fiyatlandırılan diğer emtialar için bir başka düşüş faktörü oldu.
Dolar, ABD’nin Kasım ayında 263.000 iş yarattığını gösteren verilerin ardından yükseldi. Bu, Şubat 2021’den bu yana en küçük artış olsa da piyasanın tahmin ettiğinden %30 daha yüksek. Güçlü istihdam raporu; Fed’in, 14 Aralık’taki toplantıda enflasyonu kontrol altına almak için daha küçük faiz artışları uygulama planını yeniden düşünmesine neden olabilir.
Akabinde bazı petrol yatırımcıları kâr realizasyonu yaptı. Eğer piyasa, hiçbir şey geri vermeseydi, haftayı %10 artışla kapatabilirdi.
Ancak tüm bunların ötesinde Pekin’in Aralık ayında ve önümüzdeki yıl boyunca agresif COVID-19 kısıtlamalarına geri dönmesi halinde Çin’in petrol talebinin nasıl bir seyir izleyeceğine dair endişeler vardı.
Jen Kirby, Vox’un Perşembe günkü baskısında yer alan bir köşe yazısında “Çin hükümeti, COVID-19’u nasıl başarıyla yendiğine dair bir hikaye anlattı. Sonra da gerçek ortaya çıktı.” diye yazdı.
“Bu hikaye, Başkan Xi için kritik bir öneme sahipti. Çin’in zafer kazanmış gibi görünmesinin ciddi kısıtları vardı – yani Çin’in, bu katı stratejisinden gerçek bir çıkış planı yoktu, özellikle de COVID-19 yayılıp Omicron varyantlarıyla daha da bulaşıcı hale geldikçe.”
Sağlık uzmanları ve deneyimli Çin gözlemcileri arasındaki fikir birliği, Pekin’in muhtemelen en katı sağlık politikalarından bazılarını esneteceği ve bu süreçte vaka sayılarını artıracağı yönünde. Virüsten kaynaklanan yeni enfeksiyonlar, 24 Kasım’da 31.444 ile rekor seviyeye ulaştı. Bazıları, diğer ülkelerle karşılaştırıldığında bağışıklık anlamında daha büyük bir eksikliği olan bir nüfusta daha ciddi artışlardan korkuyor.
Çin üzerindeki COVID-19 baskısı arttıkça bunun petrol üzerindeki bulaşıcı etkisinin de artacağını söyleyen analistler, ülkenin normale kıyasla günde 1 milyon varilden fazla bir talep düşüşü yaşayabileceğini öngörüyor.
Energy Aspects araştırma direktörü Amrita Sen, Bloomberg Television ile 29 Kasım’da yaptığı bir röportajda “Çin’in ham petrol ithalatı Ocak ayında günlük 9 milyon varilin altına düşebilir.” dedi.
Çin’in petrol ithalatı, Ekim ayında son beş ayın en yüksek seviyesi olan günlük 10,2 milyon varile ulaşmış ve hükümetin, ülke ekonomisini canlandırmak amacıyla ek yakıt ihracat kotası koymasının ardından virüs öncesindeki ortalamanın biraz üzerine çıkmıştı.
“Görüşümüz, COVID-19 politikasının kış boyunca yürürlükte kalacağı yönünde.” diyen Sen, Energy Aspects’in temel senaryosunun, Çin’in Nisan ayında yeniden açılması olduğunu da sözlerine ekledi.
Goldman Sachs emtia küresel başkanı Jeff Currie, geçtiğimiz günlerde CNBC’ye verdiği demeçte “Çin’de olup bitenler göz önüne alındığında talep muhtemelen tekrar güneye yöneliyor.” dedi.
Saxo Bank Emtia Stratejisi Başkanı Ole Hansen de enerji yatırımcılarının çoğunlukla Çin’in petrol talebine odaklandığını söyledi.
Hansen, Salı günü yaptığı açıklamada “Çin’in talebindeki yavaşlama geçici olacaktır ancak COVID-19 dalgalarıyla aylarca karantina ile başarısız bir şekilde mücadele ettikten sonra bir iyileşme beklentisi çok uzakta görünüyor ve ekonomik yavaşlamanın talebi azaltma riski de eklenince yatırımcılar, kısa vadeli görünümlerini daha fazla değiştirmek zorunda kaldı.” dedi.
Bazıları ise Çin’in petrol talebine ilişkin korkuların abartıldığını söyledi. Rystad Energy, bir analizinde, “Petrol piyasaları Çin’in karantina haberlerini yanlış değerlendiriyor olabilir.” dedi. “Gerçek zamanlı trafik faaliyetlerine yansıyan son karantinaların etkisi, Çin’in kısa vadeli petrol talebine, özellikle de ulaşıma yönelik olası etkilerinin muhtemelen küçük olacağını gösteriyor.”
Rystad Energy tarafından Çin ana karasındaki kara yolu faaliyetlerine ilişkin derlenen gerçek zamanlı veriler, Kasım ayının dördüncü haftasında, 2019 seviyelerine göre %97’den %95’e düşerek ülke düzeyindeki kara yolu trafiğinde küçük bir gerilemeye işaret ediyor. Karşılaştıracak olursak Nisan 2022’de Şangay’da uygulanan genel sıkı karantina, ülke düzeyindeki kara yolu trafiği rakamlarının salgın öncesi seviyelerin yaklaşık %90’ına düşmesine neden oldu.
Rystad Energy, katı COVID-19 politikasına karşı protestoların geleceğine dönük bir belirsizlik olduğunu da sözlerine ekleyerek “Esasen, şu ana kadar son karantina turu öncekileri taklit ediyor gibi görünüyor; ülke çapında kara yolu trafiği çok az etkilenirken belli başlı iller, COVID-19 dalgalarını bastırmaya çalışmak için nispeten şiddetli karantinalara maruz kalıyor.” dedi.
Evet, Çin Devlet Başkanı Xi’nin COVID-19 politikası ve kamu özgürlüğü konusundaki kararları, Suudi Enerji Bakanı Abdulaziz’in, OPEC+ üretimi ve ihracatı konusundaki kararlarına göre petrol üzerinde yıl sonu ve sonrası için daha fazla söz sahibi olacak gibi görünüyor.
Petrol Seviyeleri
Ocak ayı vadeli WTI ham petrol, Cuma günkü seansı varil başına 79,98 dolardan tamamladıktan sonra %1,5 düşüşle 80,34 dolardan işlem gördü. ABD ham petrolü haftalık bazda %4,9 artış gösterdi.
Brent ham petrolü ise varil başına 85,57 dolarda kapatmasının ardından gün içinde 1,31 dolar düşüşle 85,42 dolardan alıcı buldu. Hafta bazında ise küresel ham petrol göstergesi %2,2 artış yaşadı.
WTI’nın Teknik Görünümü
Teknik grafik uzmanı Sunil Kumar Dixit, bir önceki ay düşüş potansiyeli olan yutan mumun ardından WTI’nın, 73,60 dolardan toparlanarak 81,85 dolarlık 5 haftalık Üstel Hareketli Ortalama (EMA) ve 81,65 dolarlık 100 haftalık Basit Hareketli Ortalamanın (SMA) haftalık kesişme noktasından geçmesinin ve o nokta üzerinde kapanmasının zorlu olduğunu söyledi.
SKCharting.com’un baş teknik stratejisti Dixit, “Petrol boğalarına umut veren tek şey, haftanın pozitif kapanışı ile haftalık zaman dilimindeki yükseliş geçişi olacak, bu da 84,58 dolarlık 50 aylık EMA ve 85,33 dolarlık aylık orta Bollinger Bandına doğru yeni bir ilerleme için yer açıyor.” dedi.
Bu direnç bölgelerinin üzerinde güçlü bir kabul görmesinin, WTI’nın bir sonraki ana arz bölgesi olan 87 dolarlık haftalık Orta Bollinger Bandına ve ardından 89.30 dolarlık 50 haftalık EMA’ya doğru daha fazla ivme kazandırabileceğini söyledi.
Dixit, “Yeni haftaya girerken 83 ve 85 dolar seviyelerinin aşılamaması, momentumu düşük tutacaktır.” diye ekledi. “81 doların altındaki herhangi bir konsolidasyon, 77 dolara ardından 75 ve 73 dolara doğru bir kırılma şansını artıracaktır.”
Altın Fiyatları ve Piyasa Özeti
Altın, Cuma günü ABD’de iyimser bir aylık istihdam raporunun daha yayımlanmasının ardından aşina olduğu 1.700 dolar bölgesine geriledi ve sarı metalin vadeli işlemleri, önümüzdeki iki hafta içinde faizlerde daha küçük bir artırıma yönelik bahislerle 1.800 dolar seviyesine geri döndü.
15 hafta boyunca en fazla 1.700 dolarlık fiyatların pençesinden kurtulamayan COMEX ve spot altın; ABD’de enflasyon ve istihdamdaki artışın, bu aydan itibaren Fed’in faizleri daha yavaş tempoda artırma yoluna gidebileceğine işaret etmesiyle Perşembe günü 1.800 dolar üzerinde son 5 ayın en yüksek seviyesine ulaştı.
Bu hareket, Kasım ayı tarım dışı istihdam (NFP) raporu öncesinde Investing.com tarafından yayımlanan ve altının hareketinin iki zaman çizelgesine uygun olacağını öne süren bir haberle uyumlu oldu. Bu zaman çizelgelerinden biri, Cuma günkü istihdam verilerine tepki verirken diğeri Fed’in önümüzdeki iki hafta içinde neler yapabileceğine daha fazla dikkat ediyor.
Online işlem platformu OANDA’nın analisti Ed Moya, “Altın Kasım başından bu yana güzel bir ralli yaptı ve kâr realizasyonu gelebilir ancak önemli bir düşüş garanti görünmüyor.” dedi. “Ekonomi yavaşlıyor ve enflasyon burada istikrarlı bir şekilde düşmeli ve ilk çeyrekten sonra Fed’in faiz artışlarındaki bir duraklamayı gerekçelendirebilmeli.”
Şubat vadeli altın sözleşmesi, Cuma günü 5,60 dolar düşüşle 1.809,60 dolardan işlem gördükten sonra nihai işlemini 1.811,40 dolarda yaptı. Haftalık bazda ise %3,1 artış gösterdi.
Bazı yatırımcılar tarafından vadeli işlemlerden daha yakından takip edilen spot altın, Cuma günü 5,11 dolar düşüşle 1.797,88 dolara indi. Haftalık bazda ise %2,4 yükseldi.
Spot Altının Teknik Görünümü
Teknik grafik uzmanı Dixit, Kasım ayı NFP raporunun Cuma günü spot altının yükselişini durdurduğunu ancak külçe fiyatlarının, bir önceki ayki yükselişin ardından 100 haftalık SMA değeri olan 1.800 doları başarıyla test ettiğini söyledi.
Dixit, “Spot altının günlük ve 4 saatlik RSI’sında (Göreceli Güç Endeksi) yükselen fiyatlarla uyuşmazlık içinde görünen bazı sapma işaretleri görülüyor.” dedi. “Bu ayrışma 1.790 doların ve ardından 1.780 doların altında bir günlük kapanışla bir kez daha teyit edilirse piyasa 1.755 ve 1.725 dolara doğru kısa vadeli bir düzeltme başlatabilir.”
Öte yandan Dixit, 1.790-1.770 dolar bölgesinden gelecek bir ivme birikiminin, kısa vadede ralliyi 1.815, 1.825 ve 1.842 dolara doğru uzatabileceğini söyledi.
“14 Aralık’ta verilecek Fed kararı hem boğalar hem de ayılar için daha geniş bir çetele oluşturacak.” diyen Dixit, “Altında uzun pozisyonlar için oyun alanı 1.825-1.845 dolar olurken kısa pozisyonlar için bölge 1.780-1.750 dolar olacak.” şeklinde konuştu.
Yasal Uyarı: Barani Krishnan, hakkında yazdığı emtia ve menkul kıymetlerde pozisyon sahibi değildir.
Konu ile ilgili yorumlarınızı bize yazabilirsiniz. Ayrıca, bu tarz bilgilendirici içeriklerin devamının gelmesini isterseniz, bizleri Telegram, Youtube ve Twitter kanallarımızdan takip edebilirsiniz.