Emre Yumlu 
Kripto para ve blokzincir dünyasında, merkeziyetsiz finans (DeFi) protokolleri, yenilikçi yaklaşımlarıyla finansal sistemleri dönüştürmeye devam ediyor. Bu alanda öne çıkan Euler (EUL), borç verme ve borç alma işlemlerini modüler, güvenli ve sermaye verimliliği yüksek bir şekilde gerçekleştirmek için tasarlanmış bir DeFi protokolüdür. Peki, Euler tam olarak nedir, nasıl çalışır ve neden dikkat çekiyor? Gelin, detaylı bir şekilde inceleyelim!
Euler (EUL) Nedir?
Euler, Ethereum ve diğer EVM uyumlu ağlar üzerinde çalışan, merkeziyetsiz ve izinsiz bir borç verme protokolüdür. Euler V2 ile yeniden tasarlanan protokol, Euler Vault Kit (EVK) adı verilen yenilikçi bir mimari etrafında şekillenir. Bu sistem, herhangi bir ERC20 token için izole edilmiş, özelleştirilebilir borç verme ve borç alma piyasalarının oluşturulmasına olanak tanır. Geleneksel havuz tabanlı yapılardan uzaklaşarak, her bir varlığın riskini izole eden modüler kasalar (vaults) kullanır. Bu, hem kullanıcılar hem de geliştiriciler için esneklik ve güvenlik sağlar.
Euler, sermaye verimliliğini artırmak, riskleri izole etmek ve geliştiricilere yenilikçi finansal ürünler oluşturma imkânı sunmak amacıyla tasarlanmıştır. $EUL token’ı, protokolün yönetişim token’ı olarak kullanılır ve kullanıcıların protokol değişiklikleri ile hazine yönetimi konusunda oy kullanmasını sağlar. Ayrıca, protokol ücretlerinin dağıtıldığı Fee Flow sistemi ve ödüllendirme mekanizmaları aracılığıyla kullanıcıları teşvik eder.
Euler’ın Öne Çıkan Özellikleri
Euler, modüler yapısı ve yenilikçi özellikleriyle DeFi dünyasında fark yaratır. İşte protokolün temel bileşenleri ve özellikleri:
1. Euler Vault Kit (EVK) ile İzin Gerektirmeyen Kasa Oluşturma
Euler V2’nin temel taşı olan EVK, herkesin herhangi bir ERC20 token için borç verme veya borç alma kasası oluşturmasına olanak tanır. Her kasa, belirli bir varlığa odaklanır ve izole risk havuzları oluşturur. Bazı kasalar sadece teminat olarak kullanılabilir (borç alınamaz), bu da risk yönetimini güçlendirir. Kasalar, ERC4626 standardına uyumludur ve borç verme piyasalarını tokenize eder.
2. Modüler Mimari
Euler, kasalar, fiyat oracle’ları, faiz oranı modelleri (IRM) ve kanca hedefleri (hook targets) gibi ayrı, değiştirilebilir bileşenlerden oluşur. Bu modüler yapı, her kasanın özelleştirilebilir olmasını sağlar. Örneğin, bir kasa için farklı fiyat oracle’ları (Chainlink, Pyth, Redstone vb.) veya faiz oranı modelleri seçilebilir.
3. İzole Risk Yönetimi
Her kasa bağımsız bir piyasadır, bu da bir piyasadaki risklerin diğerlerini doğrudan etkilemesini önler. Bu, sistemik riskleri azaltır ve protokolün dayanıklılığını artırır. Ethereum Vault Connector (EVC), kasalar arası etkileşimleri koordine eder ve teminat ile borç alma işlemlerini güvenli bir şekilde yönetir.
4. Gelişmiş Özellikler
- Kanca Hedefleri (Hooks): Kasalara özel mantık eklemek için kullanılır. Örneğin, bir kasa, mevduat veya borç alma öncesinde özel kontroller yapabilir (erişim kontrolü, güvenlik denetimleri vb.).
- EVC: Kasalar arası işlemleri kolaylaştıran bir akıllı sözleşmedir. Toplu işlemler (batch calls), alt hesaplar (sub-accounts) ve izin tabanlı yürütme gibi özellikler sunar.
- Fiyat Oracle’ları: Çeşitli sağlayıcılarla (Chainlink, Pyth, Redstone, Chronicle vb.) entegre olur ve kasalar için özelleştirilebilir fiyat verileri sağlar.
- Faiz Oranı Modelleri (IRM): Her kasanın borç verme ve borç alma faiz oranlarını, kullanım oranına bağlı olarak dinamik bir şekilde belirler.
5. EulerSwap ile Entegre DEX
EulerSwap, Uniswap v4’ün kanca mimarisiyle entegre bir merkeziyetsiz borsa (DEX) sunar. Kullanıcılar, aynı varlıkla hem takas yapabilir, hem borç verme getirisi elde edebilir, hem de teminat olarak kullanabilir. Bu, sermaye verimliliğini artırır ve likidite parçalanmasını önler. Tek sahip havuz modeli, likidite sağlayıcılarına tam kontrol sağlar.
6. Ödül Sistemi
Euler, hem zincir üstü hem de zincir dışı ödül mekanizmalarıyla kullanıcıları teşvik eder:
- Reward Streams: Birden fazla ödül token’ını izinsiz ve güvenilir bir şekilde dağıtır. Kullanıcılar, varlıklarını kilitlemeden ödüller kazanabilir.
- Merkl Entegrasyonu: Zincir dışı ödüller, 8-12 saatlik güncellemelerle dağıtılır ve kullanıcılar ödülleri Euler uygulaması veya Merkl panosu üzerinden talep edebilir.
7. Risk Yönetimi
Euler, izole piyasalar, kasa bazlı borç-teminat oranları (LTV) ve likidasyon mekanizmalarıyla risk yönetimini güçlendirir. Risk Küratörleri, teminat seçimi, LTV oranları ve oracle seçimleriyle riskleri yönetir. Earn Kasaları, pasif getiriler için optimize edilmiş stratejiler sunar ve risk küratörleri tarafından aktif olarak yönetilir.
Euler (EUL) Nasıl Çalışır?
Euler, kullanıcıların borç verme, borç alma ve takas işlemlerini gerçekleştirmesine olanak tanır. İşlem akışı şu şekildedir:
- Kasa Oluşturma: Kullanıcılar veya geliştiriciler, EVK kullanarak herhangi bir ERC20 token için kasa oluşturabilir.
- Mevduat ve Borç Alma: Kullanıcılar, kasalara varlık yatırarak getiri elde eder ve bu varlıkları teminat olarak kullanarak diğer kasalardan borç alabilir.
- EVC ile Etkileşim: EVC, kasalar arası işlemleri koordine eder, toplu işlemler yapar ve alt hesaplar aracılığıyla risk izolasyonu sağlar.
- Ödüller ve Yönetişim: Kullanıcılar, ödül programlarına katılarak $EUL veya diğer token’lar kazanır. $EUL sahipleri, protokolün yönünü belirlemek için oy kullanır.
- EulerSwap ile Takas: Kullanıcılar, EulerSwap üzerinden varlık takası yapabilir, aynı anda borç verme getirisi ve teminat avantajlarından faydalanabilir.
Euler (EUL) Tokenomiksi
EUL, Euler protokolünün yerel yönetişim token’ıdır. Toplam arzı 27.182.818 (Euler sayısına ithafen) olarak belirlenmiştir. Token dağılımı şu şekildedir:
- Euler DAO: %34 (yaklaşık 9,24 milyon EUL), hazine ve kullanıcı ödülleri için.
- Euler Vakfı: %3,7 (yaklaşık 1 milyon EUL), ekosistem büyümesi için.
- Stratejik Ortaklar: %39,5 (yaklaşık 10,74 milyon EUL), Encode, Lemniscap, Paradigm gibi ortaklara.
- Euler Labs: %26,5 (yaklaşık 7,2 milyon EUL), kurucular ve katkıcılar için.
- Protokol Sahipli Likidite: Balancer v2, Aera, Arrakis ve Uniswap v3’te likidite sağlanır.
Token Kullanımı:
- Yönetişim: Protokol değişiklikleri ve hazine yönetimi için oylama.
- Fee Flow Auction: Protokol ücretlerini $EUL ile takas etmek için.
- Ödüller: Kullanıcıları teşvik etmek için (örneğin, rEUL ödülleri 6 ayda 1:1 EUL’ye dönüşür).
Euler Yatırımcıları
Euler, güçlü bir yatırımcı desteğiyle büyümektedir. Paradigm ve Coinbase Ventures liderliğinde Seri A ve tohum turlarında fon topladı. Diğer önemli yatırımcılar arasında CMT Digital, Jump Crypto, Wintermute, Divergence Ventures, Jane Street Capital, Lemniscap, Haun Ventures, Morningstar Ventures, Uniswap Labs Ventures, Ryan Sean Adams, DOUBLETOP, Cluster Capital, Block0, LAUNCHub Ventures, M31 Capital, FTX Ventures, Kain Warwick, Anthony Sassano, David Hoffman, Hasu, Josh Buckley, Luke Youngblood, Ric Burton, Danilo S. Carlucci, Supriyo Roy ve Xin Wang yer alıyor. Bu yatırımcılar, Euler’ın DeFi alanındaki yenilikçi vizyonuna olan güveni yansıtır.
Euler Ekibi
Euler, 2021 yılında Michael Bentley, Jack Prior ve Doug Hoyte tarafından kuruldu. Michael Bentley (CEO), protokolün vizyonunu yönlendirirken, Jack Prior ve Doug Hoyte teknik altyapıyı güçlendirir. Brandon N. (COO) operasyonları yönetir ve Laurence E. D. (Özel Danışman) stratejik rehberlik sağlar. Ekip, DeFi ve blokzincir alanında deneyimli uzmanlardan oluşur.
Resmi Bağlantılar
Son dakika kripto para haberleri için hemen tıkla
Konu ile ilgili yorumlarınızı bize yazabilirsiniz. Ayrıca, bu tarz bilgilendirici içeriklerin devamının gelmesini isterseniz, bizleri Telegram, Youtube ve Twitter kanallarımızdan takip edebilirsiniz.