Yeliz Akmaca 
2025 boyunca kripto türev piyasasında işlem hacmi 85,7 trilyon dolara ulaştı. Yılın ilk aylarında sıkı makro likidite nedeniyle zayıf seyreden işlemler, risk iştahının artmasıyla yılın ikinci yarısında sert şekilde hızlandı. Ortalama günlük işlem hacmi 264,5 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.
Merkezi borsalar, fiyat keşfi ve risk yönetiminin ana adresi olmaya devam etti. Piyasa yapısı ise giderek daha dar bir alanda yoğunlaştı. Bu görünüm, yılın ilk yarısında sıkılaşan küresel likidite koşullarının ikinci yarıda kısmen gevşemesiyle birlikte kaldıraçlı işlemlere olan ilginin yeniden artmasına bağlanıyor.
İşlem Hacmi Dört Büyük Borsada Yoğunlaştı
Yıl genelinde türev işlemlerin %60’tan fazlası yalnızca dört platformda toplandı. Binance, OKX, Bybit ve Bitget; likidite, kaldıraç ve kullanıcı varlıkları açısından piyasayı belirleyen aktörler haline geldi.
Binance tek başına yıllık 25,09 trilyon dolarlık türev hacmiyle küresel pazarın %29’undan fazlasını kontrol etti. Binance’in ardından ikinci kademe rekabet, görece dengeli bir yapı sergiledi. OKX, Bybit ve Bitget’in yıllık toplam işlem hacimleri 8,2–10,8 trilyon dolar aralığında gerçekleşirken, günlük ortalamalar 25–33 milyar dolar bandında seyretti. Bu üç borsa Binance ile birlikte toplam pazarın yaklaşık %62,3’ünü kontrol etti. OKX %12,5 payla ikinci sırada yer alırken, Bybit %11, Bitget ise %9,5 seviyelerinde konumlandı.
Binance 8 Yılda 300 Milyon Hesaba Ulaştı!
Neden önemli?
Bu yoğunlaşma, piyasanın fiyatlama gücünün giderek daha az sayıda borsada toplanmasına neden oluyor. Likidite derinliği yüksek platformlar avantaj sağlarken, küçük borsalar ani volatilite dönemlerinde fiyat sapmalarına daha açık hale geliyor. Yüksek hacimli günler yıl boyunca ortalamanın üzerinde tekrarlandı. 10 Ekim’de günlük işlem hacmi yaklaşık 748 milyar dolarla zirve yaptı. Aylık ortalamalar ilk çeyrekte 200 milyar dolar civarındayken, ikinci yarıda hızlanarak Temmuz–Ağustos ve Ekim’de 300 milyar doların üzerine çıktı.
Açık Pozisyonlar Rekor Kırdı, Q4’te Sert Silkelendi
Açık pozisyon (OI) verileri, yıl boyunca yüksek kaldıraçlı yapının kırılganlığını net biçimde ortaya koydu. İlk çeyrekte yaşanan agresif deleveraging süreci OI’yi 87 milyar dolara kadar düşürdü. Ardından hızlı bir kaldıraç geri dönüşü yaşandı ve Ekim başında OI 235,9 milyar dolarla tüm zamanların zirvesine ulaştı.
Ancak yılın son çeyreğinde yaklaşık 70 milyar dolarlık pozisyon tasfiye edildi. Buna rağmen yıl sonu itibarıyla toplam açık pozisyon, yıl başına göre %17 daha yüksek kaldı. Binance, günlük ortalama açık pozisyonların yaklaşık yüzde 28’ini tek başına taşıdı. İlk beş borsanın toplam payı %80’i aştı.
Likidite ve Saklama Gücü Tek Merkezde
Likidite derinliği verileri, piyasa hakimiyetinin yalnızca hacimle sınırlı olmadığını gösterdi. Binance’in Bitcoin emir defteri derinliği, rakiplerinin tamamını açık ara geride bıraktı. OKX ise özellikle büyük ölçekli işlemler için ikinci sırada konumlandı.
Kullanıcı varlıklarının saklanması tarafında yoğunlaşma daha da belirginleşti. Binance, toplam saklanan varlıkların yüzde 72’sinden fazlasını elinde tuttu. Bu yapı, Herfindahl-Hirschman Endeksi’nin 5.352 seviyesine çıkmasına neden oldu; bu da aşırı oligopol sinyali olarak değerlendiriliyor.
Likidasyonlar ve Sistemik Risk Ekim’de Zirve Yaptı
2025 boyunca toplam likidasyonlar yaklaşık 150 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Büyük kısmı rutin piyasa hareketlerinden kaynaklandı. Ancak 10–11 Ekim tarihleri, yılın en kırılgan dönemi oldu.
ABD’nin Çin’e yönelik yeni gümrük tarifeleriyle ilişkilendirilen makro şok sonrası tek günde 19 milyar doların üzerinde pozisyon tasfiye edildi. Aşırı kaldıraç, yoğun long pozisyonlar ve likidasyon mekanizmalarındaki gecikmeler özellikle altcoin piyasasında sert çöküşleri tetikledi. Bitcoin ve Ethereum sınırlı geri çekilmeler yaşarken, küçük ölçekli varlıkların büyük kısmı ciddi değer kaybı gördü.
2025 verileri, kripto türev piyasasında büyümenin devam ettiğini ancak riskin giderek daha merkezi bir yapıda biriktiğini gösteriyor. Likidite, saklama ve kaldıraç gücünün aynı borsalarda toplanması, olası makro şoklarda zincirleme etki riskini artırıyor. Bu yapı korunursa, 2026’da düzenleyici baskı ve platform bazlı stres testleri daha görünür hale gelebilir.
Son dakika kripto para haberleri için hemen tıkla
Konu ile ilgili yorumlarınızı bize yazabilirsiniz. Ayrıca, bu tarz bilgilendirici içeriklerin devamının gelmesini isterseniz, bizleri Telegram, Youtube ve Twitter kanallarımızdan takip edebilirsiniz.