Yeliz Akmaca 
ZERA, Solana üzerinde geliştirilen bir sıfır bilgi (zero-knowledge, ZK) gizlilik protokolüdür. Proje, kullanıcıların mevcut kripto varlıklarını (USDC, USDT, SOL ve diğerleri) gizli bir şekilde transfer etmelerine, bakiyelerini korumalarına ve internet bağlantısı olmadan eşler arası (peer-to-peer) işlemler gerçekleştirmelerine olanak tanır. ZERA Labs tarafından geliştirilen protokol, nakit benzeri gizliliği korurken kullanıcıların varlıklarını kontrol etmeye devam etmesini sağlar ve mevcut stablecoin altyapılarıyla uyumludur.
Kurucu ve Takım
ZERA’nın kurucusu Hayden “Dax” Porter’dır. Porter, daha önce MetaMask, USAA ve Twitter gibi şirketlerde çalışmış deneyimli bir yazılım mühendisi ve kripto alanında gizlilik odaklı ürünler geliştirmeye odaklanmıştır. Proje, başlangıçta bir akademik araştırma çalışması olarak başlamış ve 2025 yılında Zera Labs adı altında ticarileştirilmiştir.
Proje Fikri
Projenin temel fikri, fiziksel nakit paranın gizlilik özelliklerini dijital dünyaya taşımaktır (“Zero-Knowledge Cash”). Ancak, ZERA bu gizlilik çözümünü bir Layer-1 Blok Zinciri olarak kurmak yerine, mevcut yüksek performanslı bir Layer-1 olan Solana üzerinde bir gizlilik protokolü olarak uygulamaktadır.
-
Vizyon: ZERA, kullanıcı gizliliğini (gizli işlemler) kurumsal denetlenebilirlik (para arzı şeffaflığı) ile dengeleyen “Kurumsal Siberpunk” (Enterprise Cypherpunk) vizyonunu benimser.
-
Çalışma Şekli: Kullanıcılar USDC veya SOL gibi mevcut varlıkları protokole yatırır ve karşılığında “kriptografik notlar” alır. Bu notlar, internet bağlantısına ihtiyaç duymadan (çevrimdışı) bile eşler arası (P2P) transfer edilebilir ve daha sonra orijinal varlığa geri çekilebilir.
Protokolün Çalışma Mantığı
ZERA, temel olarak şu bileşenlere dayanır:
-
Commitments & Nullifiers: Pedersen taahhütleriyle değerler güvence altına alınır ve benzersiz nullifier’lar çift harcamayı önler.
-
Zero-Knowledge Proofs: İşlemler, zk-SNARK (Groth16) ile doğrulanır; doğrulayıcılar gönderici, alıcı ve miktarı öğrenmez.
-
Birleşik Havuz: Tüm notlar ortak bir anonimlik seti içinde yer alır. İsteğe bağlı relayer’lar, kullanıcılar adına işlemleri gönderebilir ve ağ düzeyinde bağlantıyı daha da gizler.
Yönetişim
Projenin yönetişim modeli hakkında detaylı bilgiler, genellikle projenin olgunlaşma aşamasında açıklanır.
-
Vizyon: Merkeziyetsiz, gizlilik odaklı bir Layer-1 olarak, ZERA’nın uzun vadede bir DAO (Merkeziyetsiz Otonom Organizasyon) yapısına geçmesi ve ZERA token sahiplerine ağ parametreleri ve protokol güncellemeleri üzerinde söz hakkı vermesi beklenir.
Yol Haritası
Proje, gizlilik odaklı bir ödeme katmanı ve genişletilebilir ZK ekosistemi oluşturmayı hedeflemektedir. Kısa vadede ZERA Wallet ve SDK ile kullanıcı ve geliştirici deneyimini ön plana çıkarmayı planlamaktadır.
-
Testnet (Deneme Ağı) aşamaları ve topluluk geri bildirimi toplama.
-
Mainnet (Ana Ağ) lansmanı.
-
Köprüler ve cüzdan entegrasyonları.
-
Gizlilik odaklı dApp’ler (Merkeziyetsiz Uygulamalar) için geliştirici araçlarının yayınlanması.
Token Kullanım Alanları
-
Protokol yönetişimi
-
Premium özelliklere erişim
-
Programatik token yakımı ve geri alımlar
-
Yeni ürün ve hizmetlere erken erişim
Token Ekonomisi / Deflasyonist Yapı
-
Kullanım temelli programatik yakımlar
-
Protokol hacmine bağlı otomatik yakımlar
-
Değer birikimi ve yapısal kıtlık
-
Yönetişim hakları veya getiri vaatleri içermemesi
Token Bilgileri ve Dağılımı
-
Toplam Arz: 999,37 milyon ZERA
-
Maksimum Arz: 999,37 milyon ZERA
-
Dolaşımdaki Arz: 963,44 milyon ZERA
ZERA tokeni, protokol kullanımına bağlı olarak arzını azaltacak şekilde tasarlanmıştır. İşlemler üzerinden alınan küçük paylar ile token yakımı yapılır. Token dağılımı ve detaylı arz mekanizması yatırımcı ve kullanıcı güvenliği odaklıdır.
Desteklenen varlıklar: USDC, USDT, SOL ve diğerleri
Özellikleri
ZERA, Solana üzerinde hızlı ve düşük maliyetli işlemler sunarken, gizliliği maksimum seviyede tutar. Ekosistem içinde ZERA Wallet, SDK, Infrastructure, Hardware ve Enterprise çözümleri yer alır. Öne çıkan özellikleri şunlardır:
-
Çevrimdışı Ödemeler: İnternet olmadan NFC, Bluetooth veya QR kod ile cihazdan cihaza ödeme.
-
Kriptografik Gizlilik: ZKP ve Pedersen taahhütleri ile matematiksel anonimlik.
-
Mükemmel Bölünebilirlik: Otomatik kriptografik “change” ile tam miktarlarda harcama.
-
Güvenli Alanlar: Biyometrik doğrulama ve kurcalamaya dayanıklı donanımda özel anahtar saklama.
-
Çift Harcama Önleme: Nullifier ile çift harcama engeli, anonimliği korur.
-
Solana Hızı: Yüksek hacimli işlemler için hızlı ve düşük maliyetli USDC yerleşimi.
Ekosistem
-
ZERA Protokol: Solana üzerinde açık kaynak gizlilik protokolü, anonim dijital nakit işlemleri.
-
ZERA Donanım: Biyometrik doğrulama ve çevrimdışı işlem yetenekli güvenli donanım cüzdanı.
-
ZERA Kurumsal: Gizli işlemler gerektiren kurumlar için kurumsal düzeyde gizlilik çözümleri.
Resmi Bağlantılar
Son dakika kripto para haberleri için hemen tıkla
Konu ile ilgili yorumlarınızı bize yazabilirsiniz. Ayrıca, bu tarz bilgilendirici içeriklerin devamının gelmesini isterseniz, bizleri Telegram, Youtube ve Twitter kanallarımızdan takip edebilirsiniz.