Tanju Akbıyık 
Ethereum kurucusu Vitalik Buterin, ultra güvenli bir Blockchain oluşturmak için yeni bir çözüm önerdi. Rollup’lar ile ZK rollup’lar arasındaki klasik tartışma hakkında yorum yapan Buterin, her iki dünyanın da en iyisini alabilecek bir hibrit model sunuyor.
Vitalik Buterin, daha güvenli bir Ethereum için fikirlerini paylaştı
Rollup’lar, bir Blockchain’in ölçeklenebilirliğini iyileştirmeyi amaçlayan Katman 2 çözümleridir. Rollup’lar yani “toplamalar”, bir grup işlemi tek bir işlemde birleştirir ve son durumu gönderir. Şu anda, Ethereum ağı en iyi durumda saniye 20-30 civarında işlem yapabiliyor. Rollup’lar, işlemlerin hızını kat kat artırıyor.
İki ana rollup türü vardır: Optimistic rollup ve ZK rollup
Optimistic rollup’lar, aksi kanıtlanana kadar tüm işlemlerin doğru olduğuna inanan kötümser bir yapıya sahiptir. Orijinalliklerini kontrol etmeden tüm işlemleri tek bir işlemde birleştirirler. Ardından, herkesin gerçekliğine itiraz etmesi için bir süre tanırlar.
Diğer yandan, ZK rollup’lar her işlemin gerçekliğini kontrol eder. ZK daha güvenli olsa da, çoğu zaman daha maliyetlidir. Ethereum kurucusu Vitalik Buterin, gün içinde attığı bir tweet’te bu soruna çözüm sundu.
Hybrid idea: optimistic + ZK, governance only adjudicates bugs between the two
1. Publish block
2. Wait 24h for fraud challenges.
3a. If no challenge, publish ZK SNARK, finalize.
3b. If there is a challenge, decide based on 2-of-3 of (challenge game, ZK SNARK, governance) https://t.co/KWuk4mZTQa— vitalik.eth (@VitalikButerin) July 30, 2022
Vitalik Buterin’in Ethereum için yeni planları
Buterin’in planı her iki dünyanın da en iyisini alıyor. Ethereum kurucusu Optimistic rollup ve ZK rollup’ları birleştirecek bir rollup oluşturmayı öneriyor. Planına göre, bir Blockchain bir blok yayınlayacak. Ardından Blockchain, 24 saat beklemede kalacak. Blokta herhangi bir aksilik yoksa, bir tür ZK rollup olan bir ZK-SNARK yayınlanacak.
Herhangi bir işlemin gerçekliği konusunda bir zorluk varsa, o zaman karar Optimistic rollup, ZK rollup ve genel Blockchain yönetimi arasında danışılarak verilecek. Optimistic rollup ile ZK rollup arasındaki tüm anlaşmazlıklar yönetim tarafından çözülecek.
Rollup’lar şu anda Ethereum ekosisteminde çok sıcak bir konudur. Polygon, Ethereum mainnet tabanlı herhangi bir akıllı sözleşmeyle uyumlu olacak sıfır bilgi tabanlı bir EVM başlattı. Polygon’un duyurusunun ardından Matter Labs And Scroll da zkEVM’lerini duyurdu.
Merge yaklaşıyor
Bu arada, Ethereum’un tamamı Eylül ayının üçüncü haftasında PoS’a geçmeye hazırlanıyor. Ancak vaat edilen ölçeklenebilirlik özelliklerinin çoğu ancak 2023’ten sonra mevcut olacak. Merge ile ETH ağı, Ethereum 2.0 veya ETH2 olarak da adlandırılan PoS Blockchain’e geçiyor.
Ethereum geliştiricileri, mevcut PoW Blockchain’in PoS ile birleştirilmesi için kalıcı tarih olarak 19 Eylül’ü verdi . Merge’ün Ağustos ayının ikinci haftasında Goerli testnet üzerinde yayınlanması planlanmaktadır. Goerli testnet’in başarılı entegrasyonundan sonra Ethereum, Bellatrix güncellemesini Ağustos başında başlatacak ve iki hafta sonra merge’ü kullanıma sunacak. Son olarak, merge hakkında her şeyi Coinmuhendisi.com olarak bu makalede ele aldık.
Konu ile ilgili yorumlarınızı bize yazabilirsiniz. Ayrıca, bu tarz bilgilendirici içeriklerin devamının gelmesini isterseniz, bizleri Telegram, Youtube ve Twitter kanallarımızdan takip edebilirsiniz.