Yazar – Geoffrey Smith
Investing.com – Ham petrol fiyatları, OPEC ve müttefiklerinin bu hafta bir araya geldiklerinde üretimde ciddi bir kesintiye gideceklerine dair haberler üzerine yükseldi. Sterlin, İngiltere hükümetinin yüksek gelirlilere yönelik vergi indirimlerinde utanç verici bir U dönüşü yapmasının ardından değer kazandı. Credit Suisse hisseleri, CEO’sunun finansal istikrarı konusunda piyasalara güven verememesi nedeniyle rekor seviyeye geriledi. Tesla, zayıf teslimat rakamları üzerine piyasa öncesinde altüst oldu. Rus birliklerinin, Cuma günü Moskova tarafından ilhak edilen bölgelerden çekilmesiyle birlikte IEA (Uluslararası Enerji Ajansı), bu kış gaz arzına ilişkin büyük endişeler konusunda uyarıda bulundu.
İşte 3 Ekim Pazartesi günü finans piyasalarında bilmeniz gereken gelişmeler:
1. OPEC+, üretim kesintisine işaret edince ham petrol ralli yaptı
Ham petrol fiyatları, OPEC+’nın Çarşamba günü Viyana’da bir araya geldiklerinde üretimi günde 1 milyon varil azaltacaklarına dair haberlerin ardından petrol ve gaz stoklarıyla birlikte yükseldi. Bu, grubun yılın ilk yüz yüze toplantısı olacak.
Son çeyrekte fiyatlarda yaşanan ve ABD ham petrol vadeli işlemlerinin Haziran sonundaki seviyelerine kıyasla %23, Brent vadeli işlemlerinin ise %25 gerilemesine neden olan ciddi düşüş, bloku tedirgin etti. Daha yüksek ABD faiz oranları, daha pahalı bir dolar ve dünya çapında buna eşlik eden bir ekonomik yavaşlama beklentisi, son haftalarda fiyatlar üzerinde baskı yarattı.
WTI vadeli işlemleri %4,0 artışla 82,84 dolar olurken Brent %3,9 artışla 88,47 dolara yükseldi. Borsada BP (LON:BP) hisseleri %2,1 ve TotalEnergies (EPA:TTEF) hisseleri %2,2 yükselirken ABD’de piyasa öncesinde Exxon Mobil (NYSE:XOM) hisseleri %2,7 ve Chevron (NYSE:CVX) hisseleri %2,6 artış gösterdi.
2. İngiltere’nin U dönüşü
İngiltere hükümeti hem halktan hem de bir sonraki seçimde kendi koltuklarını kaybetmekten korkan Muhafazakâr milletvekillerinden gelen şiddetli siyasi tepkinin ardından ülkenin en çok kazananları için vergi indirimi planlarından vazgeçerek utanç verici bir geri dönüş gerçekleştirdi.
Maliye Bakanı, gelir vergisinde en yüksek oran olan %45’i kaldırmanın “dikkat dağıtıcı” olduğunu kabul eden bir açıklamada bulunarak “Anladık.” diye tweet attı.
İngiltere Merkez Bankasının (BoE), Kwasi Kwarteng’in “mini bütçesinin” enflasyonist etkisini hafifletmek için faizlerde o kadar da agresif artırımlar yapmak zorunda kalmayabileceği yönündeki algı üzerine sterlin ve kısa vadeli devlet tahvilleri biraz güçlendi. Ancak iki hafta önce vaat edilen 45 milyar sterlinlik (48 milyar dolar) vergi indiriminin büyük kısmının hâlâ yürürlükte olup yalnızca borçlanma yoluyla finanse edileceğinin anlaşılması üzerine daha uzun vadeli “Gilt” zayıfladı.
3. ABD hisseleri ufak bir sıçramayla açılacak; Tesla güncellemesi bekleniyor
ABD borsaları, büyümedeki yavaşlama ve bunun şirket kârları üzerindeki etkilerine ilişkin devam eden endişeler nedeniyle Cuma günü 2022 yılının en düşük kapanışını yaptıktan sonra ufak bir yükselişle açılacak. Bu etkinin boyutları, muhtemelen yaklaşan kazanç sezonunda çok daha görünür olacak.
Dow Jones 135 puan yükselirken S&P 500 %0,3 ve Nasdaq 100 %0,1 düşüş gösterdi.
Nasdaq, büyük ölçüde Tesla’nın (NASDAQ:TSLA) hayal kırıklığı yaratan üçüncü çeyrek teslimat rakamları nedeniyle düşük performans gösterdi. Eylül ayına kadar olan üç aylık dönemde sadece 343.830 araç sevk ederek ortak beklentilerin yaklaşık %4 altında kaldı.
Tesla, genellikle teslimatları artırdığı çeyrek sonunda “araç taşıma kapasitesini makul bir maliyetle güvence altına almanın giderek zorlaştığı” uyarısında bulundu.
4. CEO alarm zillerini çaldırırken Credit Suisse düşüşe geçti
Credit Suisse’nin (SIX:CSGN) hisseleri düştü ve temerrüdü önlemek için borç sigortalama maliyeti, istikrarına yönelik korkular devam ederken patladı.
Bu ayın sonlarına doğru çökmüş İsviçre devi için büyük bir yeniden yapılandırma duyuracak olan CEO Ulrich Koerner, Cuma günü çalışanlarına, bankanın “epey düşük bir mutlak maliyet tabanına sahip daha odaklı, çevik bir grup” yaratmak amacıyla “potansiyel elden çıkarmalar ve varlık satışları da dahil olmak üzere bir dizi stratejik girişim” arayışında olduğunu söylemişti.
Credit Suisse’nin risk yönetiminde son zamanlarda yaşanan ve Greensill Capital ve Archegos Capital Management’ın patlamasıyla somutlaşan yüksek profilli başarısızlıkları, piyasaların banka için faiz oranı türevlerine yapılan büyük bahislerin yanlış ucunda da olabileceği yönünde spekülasyon yapmasına neden oldu; bu, eğer doğruysa, mevcut ortamda oldukça pahalı olabilecek bir şey.
5. IEA gaz arzı konusunda uyardı; Rus güçleri “ilhak edilen” topraklardan geri çekiliyor
Ukrayna güçleri savaş alanında ilerlemeye devam ederken hafta sonu Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ukrayna’yı resmen ilhak etmesinden sadece saatler sonra Rus birlikleri, Ukrayna’nın doğusundaki bölgeleri terk etmeye devam etti.
Rus birlikleri, Liman kasabasından çekilerek ülkenin güney ve batısındaki birliklerin ikmalinde kilit öneme sahip bir demir yolu kavşağını teslim etti. Buna, Ukrayna güçlerinin Pazar günü 25 kilometrelik bir ilerlemeyle bir dizi yerleşim yerini geri aldığı Herson eyaletindeki Dinyeper nehrinin batısında konuşlanmış birlikler de dahil.
Rusya’nın doğal gaz kaynaklarını ekonomik bir silah olarak kullanması daha da görünür hale geldi: Seçimlerin galibi Giorgia Meloni’nin, İtalya’nın Ukrayna’ya desteğinde herhangi bir azalma sinyali vermemesi üzerine Rusya, hafta sonu Avrupa’nın ikinci büyük ülkesi İtalya’ya doğal gaz akışını kesti.
Öte yandan IEA, özellikle Avrupa Birliği’nin talebi azaltacak adımlar atmaması halinde Rusya’dan gelen arzdaki azalma yüzünden fiyatların artması ve ticaret akışının bozulması nedeniyle gaz piyasalarının bu kış ve 2023’e kadar “benzeri görülmemiş” bir belirsizlikle karşı karşıya olduğu uyarısında bulundu.
6. Türkiye’den enflasyon ve faiz farkı rekor seviyede
Türkiye’de yıllık enflasyon %83,45’e çıktı. Bu oranla beraber Türkiye G20 ülkelerinde en yüksek enflasyona sahip ülke oldu. Enflasyon son ayda %3,08 oranında artış gösterdi. Son 16 boyunca enflasyon aralıksız yükseliş yaşıyor.
Üretici enflasyonu %1151,50’ye çıkarken ÜFE – TÜFE arasındaki %68’lim makas, üreticilerin maliyetlerinin yarısından fazlasını fiyatlara yansıtmadığını gösteriyor. Ayrıca enflasyon ve faiz arasındaki makas da rekor yüksek seviyede.
Büyümenin öncü verilerinden olan imalat PMI 50 büyüme eşiği altında kalmaya devam etti ve 7. ayda da daraldı. Veri detayında siparişlerin tüm sektörlerde yavaşladığı, ticaretin ise Avrupa etkisiyle zayıfladığına dikkat çekildi.
TCMB, son PPK toplantısında Temmuz itibarıyla öncü göstergelerin zayıflayan dış talebin etkisiyle büyümede yavaşlama yarattığını belirtmişti. Son veriler sektörlerdeki yavaşlamanın etkisini artırdığını gösteriyor.
Konu ile ilgili yorumlarınızı bize yazabilirsiniz. Ayrıca, bu tarz bilgilendirici içeriklerin devamının gelmesini isterseniz, bizleri Telegram, Youtube ve Twitter kanallarımızdan takip edebilirsiniz.