Yiğit Taha Öztürk 
Verilerin doğruluğunun sorgulandığı bir çağda yaşıyoruz. Blockchain altyapıları hızla büyürken, ölçeklenebilirlik ve doğrulanabilirlik gibi teknik sınırlamalar merkeziyetsiz uygulamaların önünde büyük bir engel oluşturuyor. Peki, bu sorunları aşabilecek kadar güçlü bir çözüm geliştirildi mi? İşte burada sahneye Lagrange, onun devrimsel altyapısı ve yerel token’ı olan $LA çıkıyor.
Lagrange Nedir?
Lagrange, sıfır bilgi ispatları (ZK) alanında çalışan ilk sonsuz kanıt katmanını sunan devrimsel bir blockchain altyapı projesidir. Modüler yapısı sayesinde hem ZK Prover Network hem de ZK Coprocessor teknolojilerini bir araya getirir. Bu iki ana bileşen sayesinde, blockchain uygulamaları ile yapay zekâ sistemlerinde kriptografik doğrulama mümkün hale gelir.
Ekosistemin yakıtı ise $LA token’ıdır. $LA, doğrulama işlemlerinin ücretlendirilmesi, stake edilmesi ve ağın güvenliğini sağlaması gibi işlevlerle ağ ekonomisinin temel taşını oluşturur.
Projenin Temel Amacı ve Nasıl Çalışır?
Lagrange, dört temel sorunu çözmeyi amaçlar:
- Ölçeklenebilirlik Engelleri: Geleneksel ZK ağları, merkezi geçit mimarilerine sahiptir ve bu yapı sistemin ölçeklenmesini sınırlar.
- Kaynak Tahsisi Sorunları: Mevcut kanıt pazarlarında teşvikler uyumsuzdur. Bu da israf ve verimsiz fiyatlama doğurur.
- Veritabanı Sınırlamaları: Akıllı kontratlar karmaşık veri sorgularını ve hesaplamaları destekleyemez.
- Doğrulanabilir Yapay Zekâ Eksikliği: AI sistemlerinin çıktılarının kriptografik olarak doğrulanması gereklidir, aksi halde güven inşa edilemez.
Tüm bu sorunlara karşı Lagrange, DARA (Double Auction Resource Allocation) mekanizması ile verimli bir kaynak pazarı yaratır. Öte yandan, DeepProve adlı çözümü, yapay zekâ çıktılarının doğrulanabilirliğini sağlayarak yeni bir dönemi başlatır.
Kurucu Yapı ve Takım
Lagrange, başlangıçta Lagrange Labs tarafından geliştirilmiş, ancak uzun vadeli sürdürülebilirlik hedefiyle Mayıs 2025’te Lagrange Foundation kurulmuştur. Bu bağımsız yapı, hem merkeziyetsiz yönetişimi destekler hem de teknolojik gelişimin devamını sağlar. Teknik geliştirmeler hâlâ Lagrange Labs tarafından yürütülmektedir.
Yatırımcılar ve Stratejik Ortaklıklar
Lagrange ($LA), piyasaya güçlü bir şekilde giriş yaptı ve erken aşamalarda etkileyici bir fonlama süreci yönetti. Bugüne kadar toplam 17.20 milyon dolar yatırım toplayan proje, sıfır bilgi kanıtları (ZK) alanındaki liderliğini pekiştirmek amacıyla stratejik iş birliklerine imza attı. Bu yatırımlar, özellikle hiper-paralel ZK Coprocessor, State Committee altyapıları ve doğrulanabilir yapay zekâ çözümü olan DeepProve‘un geliştirilmesi için kullanılıyor.
İlginizi Çekebilir: Sonic SVM Research: Yeni Stabilcoinler Eski Düzeni Sarsabilir Mi?
Fonlama sürecinde, 8 Mayıs 2024 tarihinde gerçekleşen Seed turunda 13.20 milyon dolar, 18 Mayıs 2023 tarihli Pre-Seed turunda ise 4 milyon dolar toplandı. Seed turuna öncülük eden Founders Fund, yatırımcılardan biri olurken; bu turda ayrıca CMT Digital, 1kx, Maven 11 Capital, Fenbushi Capital, Archetype Ventures, Volt Capital ve Mantle gibi tanınmış isimler yer aldı. Pre-Seed turunda ise 1kx lider yatırımcı olarak öne çıkarken; CMT Digital, Maven 11 Capital, Lattice ve Daedalus gibi fonlar sürece katıldı.
Bu güçlü yatırımcı yapısı, $LA’nın hem teknolojik gelişimini hızlandırıyor hem de Web3 altyapısındaki konumunu sağlamlaştırıyor.
Ekosistem ve Kullanım Alanları
Lagrange yalnızca bir blockchain altyapısı değil, aynı zamanda çok yönlü bir uygulama ekosistemidir. Bazı temel kullanım alanları şunlardır:
- ZK Rollup’lar: Kanıt üretim kapasitesi sayesinde yüksek hacimli işlemleri güvenli şekilde işleyebilir.
- Verifiable AI (DeepProve): Yapay zekâ sistemlerinin çıktılarının manipüle edilmediğini kanıtlayan kriptografik ispatlar üretir.
- Zincirler Arası Doğrulama: Köprüsüz bir yapı ile birden fazla EVM zinciri arasında veri doğrulaması yapılabilir.
- Veritabanı İşlemleri: ZK Coprocessor, SQL destekli veri sorgularını ve OLTP/OLAP analizlerini mümkün kılar.
Tokenomik Yapı: $LA Nasıl Dağıtılıyor?
$LA, toplamda 1 milyar arz ile sınırlıdır ve yıllık %4 sabit emisyon oranına sahiptir. Dağılım şu şekildedir:
- Topluluk & Ekosistem: %34.78
- Katkıda Bulunanlar: %25.39
- Yatırımcılar: %18.54
- Vakıf: %11.30
- Airdrop: %10
Token kilit açma süreci, uzun vadeli bağlılığı teşvik edecek şekilde tasarlanmıştır. Erken yatırımcı ve katkıcıların token’ları 1 yıl boyunca kilitli kalacak, ardından 2 yıl boyunca lineer şekilde açılacaktır.
$LA Token Kullanım Alanları
- İşlem Ücretleri: Tüm doğrulama ücretleri doğrudan $LA ile ödenir.
- Prover Ödülleri: Kanıt üreticileri yalnızca $LA ile ödüllendirilir.
- Stake ve Delegasyon: Kullanıcılar $LA stake ederek seçili prover’lara destek olabilir.
- Ağ Güvenliği: Performans gösteremeyen prover’lar cezalandırılır, böylece ağ güvenliği ekonomik teşviklerle sağlanır.
Gelecek Vizyonu ve Yol Haritası
Lagrange (LA), doğrulanabilir yapay zekâ çözümü DeepProve ile, yapay zekâ çağında güvenilirliği ve şeffaflığı kriptografik temellere oturtmayı amaçlıyor. Proje, zkML alanında LLM’ler için çıkarım, eğitim ve adalet ispatları gibi gelişmiş doğrulama araçları geliştiriyor.
2025 itibarıyla hedefler arasında, hiper-paralel ZK kanıt üretimi ile verimliliği 5-10 kat artırmak ve Intel, NVIDIA gibi donanım devleriyle yüksek performanslı entegrasyonlar sağlamak bulunuyor. DeepProve, hem gizlilik hem ölçeklenebilirlik sunarak, ZK ve AI birleşiminde yeni bir standart oluşturmayı hedefliyor.
Rakiplerle Karşılaştırma
Lagrange, ZKSync ve Polygon gibi ZK odaklı projelerle aynı kategoride olsa da aşağıdaki yönleriyle ayrışır:
- Modüler Mimarisi: “Ağların ağı” yapısı ile sonsuz ölçeklenebilirlik.
- Teknik Üstünlük: İlk defa bir ZK altyapısında uygulanan DARA mekanizması.
- Üretim Seviyesinde Ağ: 85+ operatörle çalışan güvenilir bir sistem.
- Verifiable AI: Rakiplerinin sunamadığı DeepProve gibi özel çözümler.
Resmî Bağlantılar
Son Dakika kripto para haberleri için hemen tıkla.
Konu ile ilgili yorumlarınızı bize yazabilirsiniz. Ayrıca, bu tarz bilgilendirici içeriklerin devamının gelmesini isterseniz, bizleri Telegram, Youtube ve Twitter kanallarımızdan takip edebilirsiniz.