Yeliz Akmaca 
Gata, merkezi olmayan yapay zeka (YZ) çıkarımı ve eğitimi için tasarlanmış bir altyapı projesidir. Geleneksel, merkezi veri merkezlerine olan bağımlılığı azaltmayı ve YZ’yi küresel ölçekte iş birliğine dayalı bir paradigmaya taşımayı hedefliyor. Gata, dağınık durumdaki GPU’ları verimli bir şekilde bir araya getirerek, büyük ölçekli YZ modellerinin çıkarım ve eğitim süreçlerini merkeziyetsiz bir şekilde yürütmesini sağlayan teknolojiler geliştirir.
Projenin temel amacı, YZ’yi herkes için daha erişilebilir, şeffaf ve adil bir hale getirmektir. Bunu, topluluk tarafından oluşturulan, doğrulanan ve sahip olunan, merkezi olmayan bir YZ veri katmanı oluşturarak gerçekleştirmeyi amaçlıyor.
Proje Fikri
Gata, YZ teknolojisinin gelişiminde ortaya çıkan temel bir soruna çözüm bulmayı amaçlıyor: Modern YZ modellerinin çoğunlukla merkezi platformlardan elde edilen, şeffaf olmayan ve potansiyel olarak taraflı verilere dayanması. Bu durum, veri tekelleşmesine, güvenlik sorunlarına ve YZ’nin insan değerleriyle uyumsuz davranışlar sergilemesine yol açıyor.
Gata’nın temel proje fikri, bu paradigmaya karşı durarak, veri aracısı (DataAgent) yaklaşımını benimsemektir. Bu yaklaşım, insan etiketlemesi yerine yapay zeka tarafından veri üretimini otomatikleştirmeyi ve kullanıcıların boşta kalan hesaplama kaynaklarını paylaşarak yüksek kaliteli YZ verilerinin kitle kaynaklı oluşturulmasına katkıda bulunmasını sağlamayı içerir.
Bu modelle Gata, şu faydaları sunmayı amaçlar:
- Veri tekelleşmesini kırmak: Birkaç şirketin değerli veri kümelerine sahip olmasını engeller.
- Kullanıcı kontrolü: Kullanıcıların kendi kişisel verileri üzerinde daha fazla görünürlük ve kontrol sahibi olmasını sağlar.
- Daha iyi veri kalitesi: Taraflı veya düşük kaliteli verilerin neden olduğu YZ hatalarını azaltmayı hedefler.
- Ekonomik teşvik: Kullanıcıların YZ gelişimine katkıda bulunurken ödüllendirilmesini sağlar.
Gata Token Nedir?
Gata token, Gata ekosisteminin yerel kripto para birimidir. Veri üretim süreçlerine, ağ yönetimine ve ekosistem içindeki ekonomik işlemlere güç vermek için tasarlanmıştır. Projenin sunduğu özellikler ve teşvik mekanizmaları, tokenin temel kullanım alanlarını oluşturur.
Proje Nasıl Çalışır?
Gata, merkeziyetsiz bir şekilde YZ veri katmanı oluşturmak için iki ana ürün geliştiriyor: All-in-One Chat ve GPT-to-Earn.
- Veri Aracısı (DataAgent) ve DVA (Data Validation Agent):
- DataAgent: Hesaplama kaynaklarını bir araya getiren ve veri üretim sürecini otomatikleştiren yapay zeka araçlarıdır.
- DVA: Gata’nın ilk DataAgent’ı olan Veri Doğrulama Aracısı’dır. İnternetteki resim-başlık verilerinin kalitesini değerlendirir ve 1 ile -1 arasında bir puan atar. Bu puanlar, yüksek kaliteli veri noktalarını belirleyerek daha gelişmiş YZ modellerinin eğitimi için kullanılır. Bu sayede, geleneksel, yavaş ve pahalı olan insan etiketlemesine olan ihtiyaç azalır.
- All-in-One Chat (Hepsi Bir Arada Sohbet):
- Bu platform, ChatGPT, Claude ve Gemini gibi büyük dil modellerini tek bir arayüzde birleştirir.
- Kullanıcılar bir soru sorduğunda, üç farklı modelden üç farklı yanıt alırlar. Kullanıcı, tercih ettiği yanıtı seçerek, hangi cevabın daha iyi olduğunu gösteren insan tercihi verisi sağlar.
- Bu doğal etkileşim, ek bir çaba gerektirmeden değerli bir veri akışı oluşturur. Kullanıcılar ne kadar çok sohbet ederse, o kadar çok katkıda bulunur ve karşılığında Gata puanları kazanır. Bu puanlar, gelişmiş YZ abonelikleri için kullanılabilir.
- GPT-to-Earn (GPT Kazan):
- Bu bir Chrome eklentisidir. ChatGPT kullanıcılarının, sohbet geçmişlerini gönüllü olarak paylaşarak Gata puanları kazanmasını sağlar.
- ChatGPT konuşma verileri, gerçek dünya kullanım senaryolarını ve insan niyetlerini içerdiği için son derece değerlidir. Geleneksel olarak bu verilerden gelir elde edemeyen kullanıcılar, GPT-to-Earn eklentisi sayesinde bu değerli katkılarından dolayı ödüllendirilir.
- Bu sistem, hem kullanıcılara adil bir değer alışverişi sunar hem de YZ şirketlerinin yüksek kaliteli, gerçek dünya verilerine erişerek OpenAI ile aralarındaki farkı kapatmalarına yardımcı olur.
Takım, Yatırımcılar ve Ortaklıklar
Gata’nın kurucu ekibi üç kişiden oluşmaktadır:
- Xudong Shen: Kurucu Ortak
- Leo Lee: Kurucu Ortak
- Claire: CPO (Ürün Sorumlusu)
Yatırımcılar ve Ortaklıklar: Gata, YZ ve Web3 alanında önde gelen yatırımcılar tarafından desteklenmektedir. Projenin destekçileri arasında yer alan bazı önemli isimler şunlardır:
- YZi Labs
- Gate Ventures
- IDG Blockchain
- Whirlpool
- Multicoin Capital
- MH Ventures
- Anti Capital
- Morphic Capital
- V3V Ventures
- Dewhales Capital
- 071 Laboratories
- Echo
Bu destekçiler, projenin hem finansal hem de stratejik olarak güçlü bir zemine sahip olduğunu göstermektedir. Özellikle Multicoin Capital gibi büyük ve saygın bir Web3 yatırımcısının listede yer alması dikkat çekicidir.
Yol Haritası ve Yönetişim
Yol Haritası: Gata’nın yol haritası, temel altyapı optimizasyonundan başlayarak, tamamen merkezi olmayan bir çıkarım ve eğitim ağının başlatılmasına kadar kademeli bir yaklaşımı yansıtıyor.
- Mevcut aşama: DataAgent’lar aracılığıyla dağıtılmış hesaplamaların toplanması ve ilk ürünlerin (All-in-One Chat, GPT-to-Earn) piyasaya sürülmesi.
- Gelecek hedefler: Çoklu düğüm koordinasyonu, tokenizasyonun tam entegrasyonu ve küresel yönetişim mekanizmalarının kurulması. Nihai hedef, temiz ve kullanıcı destekli verilerle güvenli YZ sistemlerini yönlendiren izinsiz bir ekosistem oluşturmaktır.
- Yönetişim: Gata’nın temel vizyonu, topluluk tarafından yönetilen bir ekosistem yaratmaktır. Bu, zamanla projenin yönetişiminin merkeziyetsiz bir hale getirileceği ve token sahiplerinin projenin geleceği hakkında kararlar almasına olanak sağlanacağı anlamına gelir. Ancak, şu anki aşamada yönetişim mekanizmalarının detayları henüz açıklanmamıştır.
- 2025’in İkinci Yarısı: Gata, merkeziyetsiz çıkarım ağını kurmaya odaklanıyor. Bu süreçte düğüm performansını optimize edecek ve büyük modeller için bir prototip oluşturarak ağı faaliyete geçirecek.
- 2026’nın Başları: Hedef, büyük YZ modelleri için merkeziyetsiz bir eğitim ağı başlatmak ve bu ağı küresel ölçekte genişletmek. Bu aşama, aynı zamanda ağın yönetişimini daha merkeziyetsiz hale getirmeyi de kapsıyor.
Token Kullanım Alanları ve Token Bilgileri
Token Kullanım Alanları: Gata tokeni, ekosistem içinde çeşitli işlevler için kullanılacaktır:
- Ödüllendirme: Kullanıcıların veri katkıları (tercih verileri, sohbet geçmişleri) ve hesaplama kaynaklarını paylaşmaları karşılığında ödüllendirilmesi.
- Ödeme: Platform hizmetleri için ödeme aracı olarak kullanılması (örneğin, gelişmiş YZ abonelikleri için).
- Yönetişim: Gelecekte, token sahiplerinin projenin yönetimine katılmasını ve önemli kararlarda oy kullanmasını sağlamak.
- Staking: Ağın güvenliğini sağlamak ve ek ödüller kazanmak için tokenleri kilitleme (staking) imkanı sunulması.
Token Dağılımı
- Airdrop: %6
- Ekosistem Gelişimi: %39,7
- Takım ve Danışmanlar: %21
- Borsa ve Pazarlama: %13,5
- Vakıf: %10,01
- Yatırımcılar: %9,79
Ekosistem ve Özellikleri
Gata’nın ekosistemi, kullanıcıları, YZ geliştiricilerini, veri sağlayıcılarını ve ağ düğümü operatörlerini bir araya getiren çok yönlü bir yapıdır.
Temel Özellikleri:
- Merkeziyetsiz YZ Altyapısı: Merkezi veri merkezlerine olan bağımlılığı azaltır.
- Kitle Kaynaklı Veri Üretimi: Kullanıcıların katkılarıyla yüksek kaliteli, merkeziyetsiz veri kümeleri oluşturur.
- Teşvik Mekanizmaları: All-in-One Chat ve GPT-to-Earn gibi ürünlerle kullanıcıları veri paylaşımına teşvik eder.
- Şeffaflık ve Güven: Veri sahipliğini kullanıcılara vererek şeffaf ve güvenilir bir ekosistem oluşturmayı amaçlar.
- Veri Kalitesi: DVA gibi araçlarla veri kalitesini otomatik olarak değerlendirir ve geliştirir.
Gata, YZ alanında büyüyen merkeziyetsiz finans (DeFi) ve Web3 hareketlerini YZ teknolojisiyle birleştirerek, geleceğin YZ altyapısını kurmayı hedefleyen iddialı bir projedir.
Resmi Bağlantılar
Son Dakika kripto para haberleri için hemen tıkla.
Konu ile ilgili yorumlarınızı bize yazabilirsiniz. Ayrıca, bu tarz bilgilendirici içeriklerin devamının gelmesini isterseniz, bizleri Telegram, Youtube ve Twitter kanallarımızdan takip edebilirsiniz.