Frax, merkeziyetsiz finans (DeFi) ekosisteminde yenilikçi bir stablecoin ve protokol platformudur. Üç farklı stablecoin (frxUSD, FPI, frxETH) ve çeşitli non-stablecoin token’lar sunar. Ayrıca, bu token’ları entegre eden birden fazla alt protokolle, stabilite ve kullanım kolaylığı sağlar. Frax, kullanıcıların ve protokollerin ihtiyaçlarını karşılamak için tasarlanmış, modüler ve çok yönlü bir sistem sunar.
Frax (FRAX) Nedir?
Frax, bir dizi stablecoin ve alt protokolü bir araya getiren, merkeziyetsiz bir finans platformudur. Şu anda üç stablecoin sunar: frxUSD (USD’ye sabitlenmiş), FPI (tüketim malları sepetine sabitlenmiş Frax Fiyat Endeksi stablecoin’i) ve frxETH (ETH’ye sabitlenmiş sıvı stake türevi). Ayrıca, Frax ekosistemi, Fraxswap, Fraxlend, BAMM (Borrow AMM) gibi alt protokoller ve Fraxtal adlı bir Layer 2 (L2) zinciri içerir. Frax, protokol sahip olduğu likiditeyi (POL) yönetmek için algoritmik piyasa operasyonları (AMO) kullanır ve FRAX token’ı, Fraxtal zincirinin yerel gaz token’ı olarak işlev görür. Platform, 1,21 milyon dolar yatırım toplamış ve güçlü bir topluluk tarafından desteklenmektedir.
Frax’ın Amacı
Frax, stablecoin’ler ve DeFi protokolleri aracılığıyla merkeziyetsiz finansal çözümler sunmayı hedefler. Kullanıcıların güvenli, şeffaf ve verimli bir şekilde finansal işlemler yapmasını sağlar. frxUSD, fiat para birimine sabitlenmiş stabil bir varlık sunarken, FPI, geleneksel para birimlerinden bağımsız bir hesap birimi oluşturur. frxETH, Ethereum stake sürecini kolaylaştırarak kullanıcıların ETH üzerinden getiri elde etmesini sağlar. Fraxtal L2 zinciri, düşük maliyetli işlemler ve hızlı ölçeklendirme sunar. Frax, kullanıcıların ve protokollerin değer yaratmasını ve paylaşmasını teşvik eden, topluluk odaklı bir ekosistem kurar.
Frax Nasıl Çalışır?
Frax, stablecoin’ler ve alt protokoller aracılığıyla çok katmanlı bir ekosistem sunar. Her bileşen, farklı bir finansal ihtiyacı karşılar ve birbiriyle entegre çalışır. İşte temel bileşenler:
Stablecoin’ler
-
frxUSD: USD’ye 1:1 sabitlenmiş, tamamen teminatlandırılmış bir stablecoin. BlackRock BUIDL, Superstate USTB gibi tokenize edilmiş ABD Hazine fonları ile desteklenir. Frax Inc, saklama, KYC/KYB uyumluluğu ve fiat itfa işlemlerini yönetir. Her frxUSD, düzenlenmiş saklayıcılarla 1:1 rezervle desteklenir.
-
FPI: Tüketim malları sepetine sabitlenmiş ilk stablecoin. Ulusal para birimlerinden bağımsız bir hesap birimi sunar.
-
frxETH: ETH’ye sabitlenmiş sıvı stake türevi. sfrxETH, stake ödüllerinden getiri sağlar. frxETH V2, anonim doğrulayıcı havuzlarına olanak tanır.
Alt Protokoller
-
Fraxswap: Uniswap V2 tabanlı, zaman ağırlıklı ortalama piyasa yapıcısı (TWAMM) özelliğine sahip bir AMM. Protokolün teminat dengelemesi, stablecoin arz yönetimi ve likidite dağıtımı için kullanılır.
-
BAMM (Borrow AMM): Fraxswap üzerine inşa edilmiş borç alma/verme modülü. Dış oracle veya likiditeye ihtiyaç duymaz, borç alanlar yüksek volatiliteye rağmen solvent kalır.
-
Fraxlend: İzin gerektirmeyen borç verme piyasası. İzole çiftlerle borç oluşturma ve teminat entegrasyonu sağlar. Maksimum borç/teminat oranı (LTV), topluluk tarafından belirlenir.
-
AMOs / POL: Algoritmik piyasa operasyonları, teminat yönetimi ve gelir üretimi için kullanılır. Örnekler: Fraxlend AMO, Curve AMO, Uniswap V3 AMO.
-
Fraxtal: Optimism teknolojisine dayalı, FRAX’ı gaz token’ı olarak kullanan modüler bir L2 zinciri. FXTL puanları, gaz harcamaları ve havuz farming’i gibi aktivitelerle kazanılır.
-
Frax Bonds (FXB): Sıfır kupon tahvil benzeri token’lar. LFRAX’a dönüştürülebilir, peg stabilizasyonuna yardımcı olur.
-
sfrxUSD: ERC4626 tabanlı getiri sağlayan stablecoin. Haftalık protokol getirisi dağıtır, en iyi getiri stratejisini (carry-trade, AMO, IORB/T-Bill) seçer.
-
veFRAX: FRAX token’larını kilitleyen kullanıcılar, oy hakkı ve farming ağırlığı artışı kazanır.
İşlem Süreci:
-
Kullanıcılar, frxUSD için fiat veya teminat yatırır, saklayıcılar aracılığıyla mint edilir.
-
sfrxUSD’ye stake ederek getiri kazanılır.
-
Fraxswap veya Fraxlend ile likidite sağlanır/borç alınır.
-
FXB’ler, indirimli alınır ve vade sonunda LFRAX’a çevrilir.
-
Fraxtal’da FRAX ile işlemler yapılır, FXTL puanları kazanılır.

Frax Kullanım Alanları
Frax, şu alanlarda kullanılır:
-
Stablecoin Kullanımı: frxUSD, FPI ve frxETH ile ödemeler, tasarruf veya DeFi işlemleri.
-
Getiri Kazanma: sfrxUSD ve sfrxETH ile stake getirisi.
-
Borç Alma/Verme: Fraxlend ve BAMM ile teminat bazlı borç işlemleri.
-
Likidite Sağlama: Fraxswap’ta AMM havuzları.
-
Yönetişim: veFRAX ile protokol kararlarına katılım.
-
Fraxtal: Düşük maliyetli L2 işlemleri ve FXTL ödülleri.
Kullanım Adımları:
-
Frax platformuna cüzdan bağlayın.
-
frxUSD, FPI veya frxETH edinin.
-
Fraxswap, Fraxlend veya BAMM ile işlem yapın.
-
sfrxUSD/sfrxETH stake edin veya FXB satın alın.
-
Fraxtal’da işlem yaparak FXTL kazanın.
Frax’ın Avantajları
-
Stabilite: Tamamen teminatlandırılmış stablecoin’ler.
-
Getiri: sfrxUSD ve sfrxETH ile rekabetçi APY.
-
İzin Gerektirmeme: Fraxswap ve Fraxlend, açık katılım sunar.
-
Modülerlik: Fraxtal, düşük maliyetli işlemler sağlar.
-
Topluluk Odaklı: veFRAX ve FXTL ile katılım teşviki.
Frax Riskleri
-
Piyasa Riski: Stablecoin peg dalgalanmaları.
-
Teknik Risk: Akıllı sözleşme zafiyetleri.
-
Regülasyon: Fiat teminatlı stablecoin’ler için yasal riskler.
-
Volatilite: frxETH ve FXB’lerin piyasa bağımlılığı.

Frax Tokenomik Yapısı
Maksimum Arz: 99,68 milyon FRAX.
-
Dağıtım:
-
Topluluk: %64,89
-
Ekip/Kurucular/Erken Üyeler: %20,06
-
Akredite Özel Yatırımcılar: %12,04
-
Stratejik Danışmanlar/Dış Erken Katkıcılar: %3,01
-

Emisyon Planı:
-
Yıllık %8 başlangıç enflasyonu (FIP-428), her yıl %1 azalır, 6 yıl sonra %3 sabitlenir.
-
Emisyonlar, topluluk girişimleri, Fraxtal büyümesi, ekip genişlemesi ve DAO hazinesi için kullanılır.
-
Frax Burn Engine (FBE), FRAX token’larını yakarak arzı azaltır (ör. FNS Registrar, Fraxtal EIP1559 ücreti).
Çok Zincirli Strateji:
-
OFT (Omnichain Fungible Token): frxUSD, sfrxUSD, frxETH, sfrxETH, WFRAX ve FPI, LayerZero ile zincirler arası transfer edilir.
-
Dual-Lockbox: Fraxtal ve Ethereum’da likidite çıkışı sağlar.
-
Hub Modeli: Fraxtal merkezli “Hop” sözleşmeleri, köprü işlemlerini kolaylaştırır.
-
WFRAX vs. FXS: WFRAX, LayerZero OFT’sidir; FXS, Ethereum’daki eski versiyondur.
Frax Yatırımcıları
Proje, 1,21 milyon dolar topladı. Yatırımcılar arasında Ascensive Assets, Crypto.com Capital, Arbitrum Foundation, A195 Capital, Fairum Ventures ve DeltaHub Capital yer alır.

Frax Ekibi
Frax ekibi, Sam Kazemian, Stephen Moore, Jason Huan, Travis Moore ve James Alston’dan oluşur. Kazemian’ın liderliğinde, ekip DeFi ve stablecoin inovasyonuna odaklanır.

Resmi Bağlantılar
Son dakika kripto para haberleri için hemen tıkla
Konu ile ilgili yorumlarınızı bize yazabilirsiniz. Ayrıca, bu tarz bilgilendirici içeriklerin devamının gelmesini isterseniz, bizleri Telegram, Youtube ve Twitter kanallarımızdan takip edebilirsiniz.




DeFi için önemli projelerden biri. Founderını beğeniyorum.