Yapay zeka dünyasında güç birkaç kapalı devrede toplanıyor: OpenAI, Anthropic, Google gibi şirketler AGI’yi tekellerinde tutuyor. Bu, toplum için büyük risk: Kimin neyi bileceğini, kime hizmet edeceğini az sayıda şirket belirliyor. Sentient (SENT), buna karşı devrim niteliğinde bir adım: İlk açık, topluluk yapımı AGI platformu. Açık kaynak zeka ağı, kapalı sistemlere rakip ve tamamlayıcı. Sentient GRID ile modeller, ajanlar, veri, araçlar ve hesaplama birleşiyor – tek bir bütün gibi çalışıyor. Merkeziyetsiz alternatif sunuyor, şeffaflık, hesap verebilirlik ve tekil kontrolsüzlük sağlıyor.
Bu yazıda Sentient’in vizyonundan GRID mimarisine, protokolünden tokenomics’ine kadar her detayı inceleyeceğiz. Hazırsanız, açık AGI ekonomisinin kapılarını aralayalım!
Sentient (SENT) Nedir?
Sentient, açık AGI ekonomisi kuran AI araştırma örgütü. AI geliştiricileri ve yaratıcıları için platformlar, protokoller geliştiriyor. Açık kaynak modellerini monetize etme, iş birliği ve güçlü AI’ler yaratma imkânı sunuyor. Blockchain protokolü, ekonomik uyum sağlar. AI modelleri Açık, Monetizable, Loyal (OML) olmalı – sadakat blockchain ile zorunlu.
OML modeller, milyonlarca AI ajanı ve kullanıcıyı destekleyen paylaşımlı açık AGI ekonomisini sürükler. Kitle iş birliği ve tartışma kolaylaştırır; teknoloji, finans, toplum ilerler. Yeni nesil AI mantık yürütür, planlar, stratejik davranır. Topluluk ve AI etkileşimlerden öğrenir – teşvik uyumlu blockchain protokolleri destekler.
Kapalı kaynak AGI, toplumsal risk: Birkaç şirket AGI’nin ne bileceğini, kime hizmet edeceğini belirler. Sentient, şeffaf, hesap verebilir, tekil kontrolsüz geliştirme ile karşı koyar. GRID, açık zeka ağı – yüksek kaliteli sonuçlar veren pratik açık kaynak AGI adımı.

Kapalı Sistemlerin Riski ve Açık Kaynağın Gücü
Bugün yapay zekâ geliştirme, sadece birkaç büyük şirketin elinde toplanmış durumda. Bu şirketler hem modelleri hem bilgiyi hem de karar verme süreçlerini kontrol ediyor. Bu durum, gücün az sayıda elde birikmesine yol açıyor. Oysa yapay zekânın—özellikle de gelecekte karşımıza çıkacak gelişmiş yapay genel zekânın (AGI)—tüm insanlığa hizmet etmesi gerekiyor.
Tarih, açık kaynak topluluklarının birçok alanda kapalı sistemleri geçtiğini gösteriyor. Linux, Android, Kubernetes ve pek çok açık kaynak proje, sektörleri dönüştürdü. Açık kaynak yaklaşımlar hızlı inovasyon, düşük maliyet ve geniş katılım sağladı.
Aynı mantık yapay zekâ için de geçerli. Büyük modeller zaten internetten toplanmış kamusal verilerle eğitiliyor. Bu bilgiyi birkaç şirketin kontrol etmesi doğru değil. Ayrıca küçük, uzmanlaşmış modellerin bir araya gelerek büyük modellerden daha iyi sonuç verdiği birçok örnek görülüyor. Açık bir ekosistem; şeffaflık, güven ve toplum yararı açısından en uygun yol.

Sentient: Açık Kaynak Yapay Zekâ Ekosistemi
Sentient, açık kaynak yapay zekâ ekosisteminin eksik kalan altyapısını tamamlamayı hedefliyor. Fikir şu: Binlerce model, ajan, veri seti ve araç bir arada çalışarak küresel bir “ortak beyin” gibi davranabilir. Bu sistemin temelinde GRID adlı merkeziyetsiz bir katalog bulunuyor. Burada farklı yapay zekâ bileşenleri bulunabilir, birleştirilebilir ve geliştiriciler bunlardan gelir elde edebilir.
Sentient’in yaklaşımı basit bir prensibe dayanıyor: Gerçek zeka, tek bir dev modelden değil, birçok uzman bileşenin birlikte çalışmasından doğar.
Ekosistemin Çözmeye Çalıştığı Dört Ana Sorun
-
Para Kazanma
Katkı yapan geliştiricilerin emeğinin karşılığını adil şekilde alması. -
Koordinasyon
Kalite standartları, geliştirme süreçleri ve ödül dağılımlarının düzenli şekilde işlemesi. -
Dağıtım
Üretilen yapay zekâ bileşenlerinin kolayca bulunması ve kullanıcıya ulaşması. -
Güven
İçeriğin kime ait olduğu, nasıl çalıştığı ve güvenli olup olmadığı konusunda şeffaflık.
GRID ve “Artifact” Yapısı
Sentient içindeki her yapay zekâ bileşenine “artifact” deniyor. Bunlar model, ajan, veri seti veya araç olabilir. Her artifact’in kim tarafından yapıldığı, hangi amaçla kullanıldığı ve nasıl çalıştığı şeffaf şekilde görülebilir.
Artifact’lar iki gruba ayrılıyor:
-
Listed: Yeni eklenenler; performansları zamanla ölçülüyor.
-
Core: En verimli ve en çok kullanılan üst seviye bileşenler.
Workflow Mantığı
Sentient, tek bir modelin her şeyi yapmasını beklemek yerine, farklı bileşenleri zincirleme bir şekilde kullanarak görevi çözüyor. Örneğin, “son bir yılda Avrupa’da 50 milyon dolar fon alan SaaS şirketleri nedir?” sorusu için:
-
Bir ajan internetten arama yapar
-
Diğeri şirket verilerini toplar
-
Bir diğeri grafik oluşturur
-
Sonuncusu raporu birleştirir
Yani bir görev, bir ekip tarafından tamamlanır.

Geliştiriciler İçin Basit Süreç
Sentient’e katkı yapmak isteyenler:
-
Ürettikleri modeli veya aracı kaydeder
-
Topluluk tarafından desteklenir
-
Kullanıldıkça gelir elde eder
-
Zamanla en başarılılar “Core” katmanına yükselir
Güvenlik ve Şeffaflık
Sentient, ekosistemdeki bileşenlerin çalıntı olup olmadığını anlamak, kullanım verilerini doğrulamak ve hesaplamaları güvenli yapmak için çeşitli koruma araçları kullanır. Ancak bunların detayları kullanıcıyı yormamak adına sade tutulur: Amaç, sisteme güvenmeyi kolaylaştırmaktır.
Sentient (SENT) Tokenomics
Fayda:
- Gas.
- AI ücretleri ($SENT/fiat).
- Staking (Rep/artifact).
- Governance.
İlkeler: Büyüme emisyonu, anti-seyreltme, talep uyarımı.

Sentient Yatırımcıları: $85M Fon
Sentient, açık AGI vizyonunu $85 milyon fonla güçlendiriyor. Pantera, HashKey gibi liderler destekliyor.
- Tier 1: Pantera Capital, HashKey Capital, The Spartan Group, Delphi Ventures
- Tier 2: Framework Ventures, Robot Ventures, Arrington Capital, Mirana Ventures, Hack VC, Hypersphere Ventures, MH Ventures
- Tier 3: Founders Fund, Foresight Ventures, Folius Ventures, dao5, Ethereal Ventures, Symbolic Capital, Sky9 Capital, Primitive Ventures, Canonical Crypto
- Tier 4: IDG Capital, Nomad Capital, Dispersion Capital, Protagonist
Sentient Ekibi
Ekip, blockchain ve AI uzmanlığıyla açık AGI’yi gerçekliyor.
- Pramod Viswanath: Çekirdek Katkı
Sandeep Nailwal: Çekirdek Katkı
Himanshu Tyagi: Kurucu Ortak
Sachi Kamiya: İş Geliştirme Direktörü
Bawar Hamad: Yetenek Direktörü
Benjamin (Tsengel) Finch: Personel Müdürü
Vivek Kolli: Personel Müdürü

Resmi Bağlantılar
Son dakika kripto para haberleri için hemen tıkla
Konu ile ilgili yorumlarınızı bize yazabilirsiniz. Ayrıca, bu tarz bilgilendirici içeriklerin devamının gelmesini isterseniz, bizleri Telegram, Youtube ve Twitter kanallarımızdan takip edebilirsiniz.



