Emre Yumlu 
Kripto para ve blokzincir dünyasında, yapay zeka (AI) ile merkeziyetsiz veri altyapılarının birleşimi yenilikçi projelerin önünü açıyor. Bu alanda öne çıkan OpenLedger (OPEN), topluluk odaklı veri setleri (Datanets) kullanılarak özelleştirilmiş yapay zeka modellerinin eğitimi ve dağıtımı için tasarlanmış bir AI-blokzincir altyapısıdır. Peki, OpenLedger tam olarak nedir, nasıl çalışır ve neden dikkat çekiyor? İnceleyelim.
OpenLedger (OPEN) Nedir?
OpenLedger, topluluk tarafından sahip olunan veri setleri (Datanets) ile özelleştirilmiş yapay zeka modellerinin eğitimi ve dağıtımı için bir AI-blokzincir altyapısıdır. Veri yüklemeleri, model eğitimi, ödül kredileri ve yönetişim katılımı gibi tüm işlemler zincir üstünde (on-chain) gerçekleştirilir. Kullanıcılar, yeni Datanets oluşturabilir, mevcut veri setlerine katkıda bulunabilir, modeller geliştirebilir ve bunları şeffaf tokenize edilmiş mekanizmalarla yayınlayabilir. OpenLedger, yapay zeka geliştirmedeki veri şeffaflığı, katkıcı ödüllendirmesi ve merkeziyetsizliği sağlayarak geleneksel sistemlerdeki veri tekelleşmesi sorununa çözüm sunar.
Platform, veri katkıcılarının ve model geliştiricilerinin şeffaf bir şekilde ödüllendirildiği bir ekosistem yaratır. Her bir yapay zeka çıktısı (örneğin, sohbet, görev veya API çağrısı), hangi modelin kullanıldığı, hangi verilerle eğitildiği ve kimin katkıda bulunduğu gibi bilgileri izlenebilir hale getirir. Bu, katkıcıların emeklerinin adil bir şekilde ödüllendirilmesini ve yapay zeka süreçlerinin tamamen şeffaf olmasını sağlar. $OPEN token’ı, platformun yönetişim ve işlem token’ı olarak kullanılır, katkıcıları ödüllendirmek ve ekosistemi yönlendirmek için temel bir rol oynar.
OpenLedger’ın Öne Çıkan Özellikleri
OpenLedger, yapay zeka ve blokzincir entegrasyonuyla benzersiz bir ekosistem sunar. İşte platformun temel özellikleri:
1. Datanets ile Veri Toplama
OpenLedger, Datanets adı verilen merkeziyetsiz veri ağlarıyla özelleştirilmiş veri toplama sürecini kolaylaştırır. Bu ağlar, belirli alanlara (örneğin, sağlık, finans, sosyal medya) yönelik yüksek kaliteli veri setlerini toplar, doğrular ve dağıtır. Kullanıcılar yeni Datanets oluşturabilir veya mevcut olanlara katkıda bulunabilir. Her veri katkısı zincir üstünde doğrulanır ve kaydedilir, böylece katkıcılar adil bir şekilde ödüllendirilir. Datanets, özelleştirilmiş yapay zeka modellerinin daha doğru, açıklanabilir ve verimli olmasını sağlar.
2. ModelFactory ile Kolay Model Eğitimi
ModelFactory, OpenLedger ekosisteminde büyük dil modellerini (LLM’ler, örneğin LLaMA, Mistral, DeepSeek) ince ayar (fine-tuning) yapmak için tasarlanmış bir platformdur. Geleneksel komut satırı araçları veya API entegrasyonlarına gerek kalmadan tamamen grafik kullanıcı arayüzü (GUI) ile çalışır. Kullanıcılar, izin verilen veri setlerini kullanarak modellerini eğitebilir, hiperparametreleri (örneğin, öğrenme oranı, batch boyutu) ayarlayabilir ve eğitim sürecini gerçek zamanlı panellerle takip edebilir. Ayrıca, sohbet arayüzü aracılığıyla eğitilmiş modellerle doğrudan etkileşim mümkündür.
3. Proof of Attribution (Katkı Kanıtı)
OpenLedger’ın Proof of Attribution mekanizması, veri katkilerinin yapay zeka modeli çıktılarına şeffaf bir şekilde bağlanmasını sağlar. Bu kriptografik sistem, her veri katkısının izlenebilir, doğrulanabilir ve ödüllendirilebilir olmasını garanti eder. Katkılar, özellik düzeyinde etki ve katkıcı itibarı gibi metriklerle değerlendirilir. Düşük kaliteli veya zararlı veriler (örneğin, önyargılı veya gereksiz veriler) cezalandırılırken, yüksek kaliteli katkılar token tabanlı ödüllerle teşvik edilir. Bu sistem, veri şeffaflığını artırır ve yanlış bilgiyi azaltır.
4. Yönetişim
OpenLedger, OpenZeppelin’in modüler Governor çerçevesi ile desteklenen hibrit bir zincir üstü yönetişim sistemi kullanır. $OPEN token sahipleri, protokolün yönü ve güncellemeleri konusunda aktif olarak oy kullanabilir. Bu, platformun topluluk odaklı ve merkeziyetsiz bir şekilde gelişmesini sağlar.
5. Zincirler Arası Köprüleme
OpenLedger, OP Stack Standard Bridge’i (AltLayer tarafından sağlanan Rollup-as-a-Service ile) kullanarak Ethereum ile güvenli ve standart bir birlikte çalışabilirlik sağlar. $OPEN token’ı, L1’de kilitlenerek L2’de mint edilir ve güvenli token transferleri gerçekleştirilir. Bu sistem, MetaMask, Ledger ve Hardhat gibi standart Ethereum araçlarıyla tam uyumludur.
6. Open LoRA ile Verimli Model Dağıtımı
Open LoRA, tek bir GPU üzerinde binlerce ince ayar yapılmış LoRA (Low-Rank Adaptation) modelini verimli bir şekilde sunmak için tasarlanmış bir çerçevedir. Dinamik adaptör yükleme, tensör paralelliği, flash-attention ve kuantizasyon gibi optimizasyonlarla yüksek verimlilik ve düşük gecikme sağlar. Bu, birden fazla modelin aynı anda çalıştırılmasını ve maliyet etkin bir şekilde dağıtılmasını mümkün kılar. Open LoRA, kişiselleştirilmiş yapay zeka asistanları ve alan spesifik NLP çözümleri gibi uygulamalar için idealdir.
7. API Entegrasyonu
OpenLedger, özel eğitilmiş büyük dil modelleriyle güvenli API uç noktaları ve esnek bir sohbet arayüzü üzerinden etkileşim sağlar. Python, JavaScript/Node.js ve curl gibi yöntemlerle geliştiriciler, modellerine kolayca erişebilir ve yönetebilir. Bu, web uygulamaları, botlar ve komut satırı ortamları için uygun bir entegrasyon sunar.
OpenLedger (OPEN) Nasıl Çalışır?
OpenLedger, kullanıcıların Datanets oluşturmasına, mevcut veri setlerine katkıda bulunmasına, modeller eğitmesine ve bunları tokenize edilmiş mekanizmalarla dağıtmasına olanak tanır. İşlem akışı şu şekildedir:
-
OpenLedger’a Erişim: Kullanıcılar, heyanon.ai üzerinden sosyal kimlik doğrulama ile giriş yapar.
-
Datanets Oluşturma ve Katkı: Yeni Datanets oluşturulabilir veya mevcut veri setlerine veri eklenir. Her katkı zincir üstünde doğrulanır ve ödüllendirilir.
-
Model Eğitimi: ModelFactory aracılığıyla kullanıcılar, kendi verilerini veya Datanets’ten gelen verileri kullanarak modellerini eğitir. LoRA ve QLoRA gibi teknikler, tek bir GPU’da birden fazla modelin verimli çalışmasını sağlar.
-
Çıkarım ve Katkı Atfetme: Her yapay zeka çıktısı, kullanılan modeli, eğitim verilerini ve katkıcıları izler. Katkıcılar, verilerinin etkisi oranında ödüllendirilir.
-
Yönetişim: $OPEN token sahipleri, platformun gelişimini yönlendirmek için oylama yapar.
OpenLedger (OPEN) Tokenomics
$OPEN, OpenLedger ekosisteminin yerel token’ıdır. Tokenomik detayları şu şekildedir:
-
Dağılım:
- Topluluk: %51,7
- Yatırımcılar: %18,3
- Ekip: %15
- Ekosistem: %10
- Likidite: %5
-
Token Kullanımı:
- Yönetişim: Protokol yönlendirmesi ve güncellemeler için oylama.
- İşlem Ücretleri: Zincir üstü işlemler ve gaz ücretleri.
- Ödüller: Veri katkıcıları ve model geliştiricileri için teşvikler.
- Staking: Yapay zeka ajanlarının staking’i için.
OpenLedger (OPEN) Yatırımcıları
OpenLedger, güçlü bir yatırımcı desteğine sahiptir. Temmuz 2024’te, Polychain Capital ve Borderless Capital liderliğinde 8 milyon USD’lik bir tohum fonu topladı. Diğer önemli yatırımcılar arasında HashKey Capital, Balaji Srinivasan, Sandeep Nailwal, MH Ventures, Mask Network, Paul Taylor, TRGC, Finality Capital Partners, WAGMI Ventures, Hash3, STIX, Sebastien Borget, Scott Moore, Sreeram Kannan, Alan Curtis, chainyoda.eth, Kenny Li ve Trevor Koverko yer alıyor. Bu yatırımcılar, OpenLedger’ın yapay zeka ve blokzincir entegrasyonunda lider bir vizyon sunduğuna olan inancı yansıtır.
OpenLedger (OPEN) Ekibi
OpenLedger, 2024 yılında Ramkumar Subramanian ve Elangovan Kamesh tarafından kuruldu. Ramkumar Subramanian, merkeziyetsiz sistemlerde deneyimli bir uzman olarak ekibe liderlik ederken, Elangovan Kamesh, yapay zeka altyapısı konusunda uzmanlığıyla projenin teknik temelini güçlendiriyor. Ekip, Sony, Walmart, Polygon ve Hedera gibi markalarla çalışmış deneyimli profesyonellerden oluşuyor.
Resmi Bağlantılar
Son Dakika kripto para haberleri için hemen tıkla
Konu ile ilgili yorumlarınızı bize yazabilirsiniz. Ayrıca, bu tarz bilgilendirici içeriklerin devamının gelmesini isterseniz, bizleri Telegram, Youtube ve Twitter kanallarımızdan takip edebilirsiniz.