Yeliz Akmaca 
Kripto piyasası büyük kazanç fırsatları kadar yüksek riskleriyle de gündeme gelir. Bu risklerin en bilineni rug pull vakalarıdır. Yatırımcılar son yıllarda milyarlarca dolar kayıp yaşadı. Tarihin en büyük 10 rug pull olayı, bu alandaki risklerin somut örneklerini oluşturur. Bu arada Rug pull, geliştiricilerin yatırımcılardan topladığı fonlarla ortadan kaybolduğu kripto dolandırıcılık yöntemidi.
BitConnect ve OneCoin: Ponzi sistemlerinin kriptoya uyarlanışı
BitConnect 2016’da yatırımcılara %40’a varan aylık getiri vaat etti. Token değeri 2017 sonunda 400 doların üzerine çıktı. Ancak 2018 başında proje kapandı ve yatırımcılar 2 milyar dolardan fazla kayıp yaşadı.
OneCoin ise 2014’te Ruja Ignatova tarafından başlatıldı. Şirket sahte bir blockchain üzerinde çalıştığını iddia etti. Dünyanın 175 ülkesinde milyonlarca yatırımcıyı etkileyen proje 4 milyar doları aşkın fon topladı. Ayrıca Ignatova hâlâ kayıp ve FBI’ın en çok arananlar listesinde yer alıyor.
Thodex de 2021’de benzer bir senaryo ile gündeme geldi. Türkiye merkezli borsa bir gecede işlemleri durdurdu. CEO Faruk Fatih Özer yaklaşık 2 milyar dolarlık fonla ülkeyi terk etti. 2023 yılında yargılama tamamlandı. Böylece Özer 11 bin yılın üzerinde hapis cezası aldı.
NFT ve DeFi projelerinde rug pull örnekleri
Netflix dizisi popülerliğini kullanan Squid Game Token 2021’de 0,01 dolardan 2.861 dolara yükseldi. Yatırımcılar satış yapamadı ve fiyat birkaç gün içinde %99 eridi. Yani geliştiriciler yaklaşık 3,38 milyon dolar kazanç sağladı.
NFT dünyasında Bored Bunny 2021’de 2.000 ETH değerinde satış yaptı. Ancak vaat edilen metaverse projeleri ve ünlü ortaklıkları gerçekleşmedi. Sonuçta taban fiyat 0,085 ETH seviyesine düştü.
2022’de Frosties koleksiyonu 1,3 milyon dolar toplayarak satıldı. Fonlar transfer edildi, Discord kapatıldı ve Twitter hesabında sadece “I’m sorry” mesajı paylaşıldı. Kurucular kısa süre içinde tutuklandı ve dava süreci başladı.
Mutant Ape Planet isimli NFT serisi ise 2,9 milyon dolar elde etti. Yatırımcıya vaat edilen ödüller ve metaverse varlıkları gerçekleşmedi. Bununla birlikte projenin yaratıcısı Aurelien Michel, ABD’ye girişinde gözaltına alındı.
DeFi alanında Luna Yield 2021’de Solana üzerinde yatırım topladı. Üç gün sonra tüm fonlar Tornado Cash’e aktarıldı ve site kapatıldı. Yatırımcılar 6,7 milyon dolar kaybetti.
Yeni dönem rug pull vakaları
CryptoZoo, YouTuber Logan Paul tarafından 2021’de tanıtıldı. NFT yumurtalarının oyun içinde kazanç sağlayacağı iddia edildi. Ancak proje hiçbir zaman çalışmadı ve alıcılar değersiz tokenlarla kaldı.
2024 sonunda Hawk Tuah Girl Coin piyasaya çıktı. Token piyasa değeri 490 milyon dolara ulaştı. Ancak arzın büyük kısmı az sayıda cüzdanda toplandı. İçeriden yapılan satışlarla tokenin değeri birkaç saat içinde %90’dan fazla düştü. Yatırımcılar toplu kayıplar yaşadı ve dava süreci başladı.
BitConnect, OneCoin ve Thodex gibi projeler milyarlarca dolarlık kayıplara yol açtı. Squid Game Token, Frosties, Bored Bunny ve benzeri NFT girişimleri ise daha küçük ölçekli ama yaygın zararlar getirdi. Bu olaylar yatırımcılara kripto piyasasında dikkatli olmanın önemini gösterdi.
Son Dakika kripto para haberleri için hemen tıkla
Konu ile ilgili yorumlarınızı bize yazabilirsiniz. Ayrıca, bu tarz bilgilendirici içeriklerin devamının gelmesini isterseniz, bizleri Telegram, Youtube ve Twitter kanallarımızdan takip edebilirsiniz.