Bilal Huseynov 
Kuruluş: Kardeşlerin Amerikaya gelişi
1844 yılında Henry Lehman Alabama eyaletine göç etti. Burada “H.Lehman” isimli küçük bir manifatura dükkanı açtı. İşte Lehman Brothers hikayesi böylesine bir tevazu ile başladı. 3 yıl sonra (1847) Emmanuel Lehman gelince firma “H. Lehman and Bro” oldu. Ardından 1850 yılında Mayer Lehman da gelince “Lehmann Brothers” oluştu. İlk başlarda bez, iplik, kumaş gibi alanda ilerleyen Lehman Brothers ileride 639 milyar dolarlık bir varlığa ulaşacaklardı.
Nasıl “Lehman Brothers” oldular?
XIX yüzyılın ortalarında pamuk Amerika Birleşik Devletlerinde önemli bir pazar payına sahipti. Ayrıca Alabamanın en çok hasılat yapan mahsülüydü. Kardeşlerin öncesinde manifatura işi ile ilgilenmesi onların daha sonra bu piyasaya ilk adımlarını atmasına da olanak sağladı. Tabii ki kardeşlerin pamuk endüstrisinde başarılı olmasının tek nedeni bu değildi. ABD İç Savaşına kadar (1861-1865) Alabamada pamuk neredeyse köle emeğiyle üretiliyordu. 1860 Sayımında ise Mayer Lehman`a ait 7 köle bulunmaktaydı.
Pamuğun yüksek piyasa değerinden yararlanan Lehman Brothers artık endüstrinin önemlilerinden biri haline gelmişti. ABD İç Savaşı sırasında zorluklarla karşılaşan firma genel merkezini New York’a taşıdı. Böylelikle New York Cotton Exchange’nin kurulmasında büyük rol oynadı.
Pamuk endüstrisi ile servetlerini inşa etmeğe başlayan Lehman Brothers sonrasında demiryolu tahvilleri piyasasında işlem görmeğe ve mali danışmanlık işine girmeğe başladı. 1883 Kahve Borsası ve ardından 1887 yılında New York Borsasına üye oldu.
Lehman Brothers’ın servetine servet katan bir diğer faktör ise Büyük Buhran (1929-1939) oldu. Büyük Buhran sırasında piyasa toparlanmaya çalışırken ucuzlaşan fiyatlardan hisse senedi toplayan firma 1928 yılına gelindiğinde onlardan büyük karlar elde etdi. 1939 yılında başlayan İkinci Dünya Savaşı da bu etkenler arasındaydı. Halliburton ve Kerr-McGee şirketlerinin de dahil olduğu petrol endüstrisine katkı sağlamaya başladı.
Sonun başlangıcı
1970 lerin ekonomik ortamında zorlu dönemler yaşamaya başlayan firmayı kurtarmak adına CEO koltuğuna Pete Peterson getirildi. Peterson firmayı zararlardan çıkarmayı başardı ve 5 yıl üst-üste firma yılı karla kapatmayı başarmışdı. Lehman Brothers Amerika’da Goldman Sachs, Salomon Brothers, First Boston’ın ardından dördüncü büyük yatırım bankası haline gelmişti.
1983te Lewis Glucksman’ın eş CEO olarak atanması firma dahilinde gerilimi artırdı. Yükselen iç rekabet nedeniyle şirket dağılma aşamasına kadar geldi. Birleşme ve Satın Alma komitesi başkanı Stephen A. Schwarzman , Şubat 2003’te “Lehman Brothers’ın son derece rekabetçi bir iç ortama sahip olduğunu ve bunun nihayetinde işlevsiz hale geldiğini” söyledi. Nitekim Schwarzman sadece 5 yıl sonra hakl çıkacaktı.
1984 yılında American Express tarafından 360 milyon dolara satın alınan firma 11 mayısta birleşik firmalar dahilinde Shearson Lehman/American Express oldu. 1993’te CEO Harvey Colub Lehman Brothers’i American Express’ten tekrar ayırdı.
2003 yılına gelindiğinde firmanın önüne SEC engeli çıktı. Düzenleyiciler, firmaların tazminatının yatırım bankacılığı gelirleriyle uygunsuz olduğunu iddia ettiler. “Küresel uzlaşma” olarak bilinen anlaşma, Lehman’a karşı 80 milyon $ dahil olmak üzere toplam 1,4 milyar $’lık mali cezalar uyguladı.
Şirket 2003-2004 yılında BNC Mortgage ve Aurora Loan Services ile birlikte beş ipotek kredi kuruluşu satın aldı. 2006 yılına gelindiğinde 4.2 milyar dolar net gelir açıklandı. 2007 Şubat ayında Lehman Brothers hisse fiyatı 86.18 dolarlık fiyattan işlem görüyordu. Öte taraftan temerrütler 7 yılın zirvesine ulaşmıştı. Bu da Lehman’ın karını etkileyeceği anlamına geliyordu. Sonuçta hisseler 5 yılın en büyük düşüşünü yaşayarak 76 dolardan 5 dolara kadar indi.
17 Mart 2008 yılında Bear Stearns’in çöküşü gerçekleşti. Lehman’ın sonraki firma olacağına dair endişeler hisseleri yaklaşık %48 düşürdü. İmtiyazlı hisse senedi ihracının 4 milyar dolar getiri sağlaması firmaya olan güven bir şekilde geri getirdi. Ancak riskten korunma fonu yöneticileri Lehman’ın ipotek portföyünün değerini sorgulamaya başlayınca hisse senedi düşüşü yeniden başladı.
Sonuç
2008 yılında şirket 639 milyar dolar varlığa, 613 milyar dolar borca sahipti. Bu nedenle iflas başvurusunda bulundu. Kurulduğu ilk andan Lehman Brothers pek çok zorluklarla karşılaştı: Demiryolu piyasası çöküşü, Büyük Buhran, İkinci Dünya Savaşı, 1994 sermaye kıtlığı. Mortgage krizi karşısında dayanamayan Lehman Brothers 15 Eylül 2008 yılında iflas etti.
Konu hakkındaki düşüncelerini bizlere yorum olarak sunabilirsiniz. Ayrıca bu tür bilgilendirici içerikler için bizleri Telegram, Youtube ve Twitter kanallarımızdan takip edebilirsiniz.
Konu ile ilgili yorumlarınızı bize yazabilirsiniz. Ayrıca, bu tarz bilgilendirici içeriklerin devamının gelmesini isterseniz, bizleri Telegram, Youtube ve Twitter kanallarımızdan takip edebilirsiniz.